
در این فصل، به اختصار نیازهای عمومی مردم در دوران انقالب بررسی میشود.
بانگاهی گذرا به وقایع موجود در ایران در دی ۱۳۴۸ میتوان به خوبی معیشت و سطح برخورداری مردم را درک کرد؛ برای مثال، اسدالله علَم اینطور تعریف کرده است:
سواریِ زیبایی بود. آرزو کردم ای کاش تنها نبودم! دو کامیون در جاده فرح آباد تصادف کرده بودند و ترافیک شده بود و راه را حسابی بند آورده بودند. صبر کردم و در این فاصله، نگاهی به زندگانی مردم این بخش تهران انداختم. تمام خیابانهایی که به بزرگراه میخورند، کثیف و خاکی هستند... صبح زود بود و پلیس راهنمایی هنوز سر کار نیامده بود؛ ولی یک پلیس تنها که پی درپی سیگار میکشید، باد در غبغب انداخته بود و چنان با مردم رفتار میکرد که گویی پادشاهی است در حضور رعایایش! چند مرد و چند زن چادری با بغچه های زیر بغل از حمام عازم خانه بودند. ... گروهی بچه دور هم جمع بودند. دخترها همگی چادر بر سر داشتند. طبقات بالای جامعۀ ما هرگز چنین ساعتی از خواب بیدار نمیشوند، دخترهایشان هم چادر سرشان نمیکنند. مردم دور چرخ لبوفروشی ازدحام کرده بودند. در گوشۀ خیابان، چند سگ ولگرد و چند بچۀ لخت وعور لابه لای زباله ها می لولیدند. ... سربازان وظیفه با سرهای تراشیده، شلوارهای بدقواره و پوتینهای بی ریخت، در کنار خیابان قدم میزدند و ظاهراً از تعطیل تعطیلی صبح جمعه شان لذت میبردند... . هم کسالت آور بود و هم غم انگیز: صحنه ای از جامعۀ روبه توسعه ... هیچ مقدار خوشبینی، زندگی را در این خیابانها تغییر نمی دهد. (اسدالله علم، گفتوگوهای من و شاه، ج۱ ،ص ۱۷۸ و ۱۷۹) حال سؤال اینجاست که وقتی وضعیت پایتخت و خیابانهای آن در دورۀ پهلوی اینگونه باشد، وضعیت روستاها و شهرهای دیگر چگونه خواهد بود؟!
با وجود فقر و عقب ماندگی مفرط مردم و کشور در دوره شاه، پهلوی بی هیچ نگرانی به سفرهای تفریحی خارج از کشور می َ رود. اسدالله علَم در خاطرات ۳۰ بهمن ۱۳۴۸ نوشته است:
امروز بعدازظهر که به حضور شاه رفتم، وسط کار ماساژ و حمام بودند. دوساعتی باهم صحبت کردیم. عرض کردم به نظر من ایشان هم در ورزش و هم در فعالیتهای شبانه! افراط میکنند...! به تذکرم خندید... . بار دیگر پیشنهاد کردم به حد کافی خارج از مملکت بوده ایم و اکنون بهتر است برگردیم. مثل این بود که دنیا را بر سرش خراب کرده باشم! اما وظیفۀ من ایجاب میکند که به اطاع برسانم که پادشاه ایران نمیتواند ۴۵ روز را خارج از وطنش و صرفا بابت استراحت و سرگرمی بگذراند. مردم این چیزها را تحمل نمی کنند. (اسدالله علم، گفتوگوهای من و شاه، ج ۱ ، ص ۲۰۴)
اینها مربوط به دورانی است که قیمت برخی اقام سه برابر شده بوده است. علَم در خاطرات روزهای بعد خود، ضمن تشریح سفر به ژنو که صرفاً به منظور معاینۀ چشمهایش صورت گرفته بود، نوشته است:
از تهران خبرهای بد میرسد. بلیط اتوبوسها ناگهان سه برابر شده است که باعث اعتراض شدید مردم شده: دانشجویان از حاضرشدن سر کلاسها خودداری کرده اند و چند اتوبوس را آتش زده اند. آنها از حمایت مردم برخوردارند و تظاهراتشان رو به تشدید... (اسدالله علم، گفتوگوهای من ، ج ۱ ،ص ۲۰۷)
امنیت غذایی
۱. رشد ۴ برابری شاخص تولید مواد غذایی
شاخص تولید مواد غذایی در ایران، از سال ۱۹۶۰ تا ۲۰۱۶ م (منبع: بانک جهانی.)
۲. رشد بیش از ۴ برابری شاخص تولید محصوالت زراعی
کشاورزی و توسعۀ روستایی، شاخص تولید محصول ایران از سال ۱۹۶۱ تا ۲۰۱۶ م (منبع: بانک جهانی.)
۳. رشد بیش از۳ برابری شاخص تولید دام
کشاورزی و توسعۀ روستایی و تولید دام در ایران از سال ۱۹۶۱ تا ۲۰۱۶ م (منبع: بانک جهانی.)
۴. رشد ۱۰ برابری تولید گوشت مرغ
تولید مرغ در ایران، برحسب تن، از سال ۱۹۶۱ تا ۲۰۱۴ م منبع: سازمان جهانی غذا و کشاورزی.
۵. افزایش سرانۀ عرضۀ پروتئین روزانه
سرانۀ عرضۀ روزانۀ پروتئین در ایران، از سال ۱۹۶۱ تا ۲۰۱۳ م (منبع: سازمان جهانی غذا و کشاورزی.)
۶. افزایش سرانۀ کالری روزانۀ عرضه شده در ایران در قیاس با متوسط جهانی
سرانۀ عرضۀ روزانۀ کالری ایران در مقایسه با جهان، از سال ۱۹۶۱ تا ۲۰۱۳ م (منبع: سازمان جهانی غذا و کشاورزی.)
۷. رشد بیش از ۵/۱ برابری سرانۀ تأمین گوشت به ازای هر شخص
تأمین گوشت برای هر فرد در ایران، ازسال ۱۹۶۱ تا ۲۰۱۳ م (منبع: سازمان جهانی غذا و کشاورزی.)
۸. رشد ۵ برابری سرانۀ مصرف ماهی و غذاهای دریایی
سرانۀ مصرف ماهی و غذاهای دریایی در ایران، از سال ۱۹۶۱ تا ۲۰۱۳ م (منبع: سازمان جهانی غذا و کشاورزی.)
۹. روند کاهشی شاخص جهانی گرسنگی در ایران و مقدار پایین آن نسبت به کشورهای منطقه و جهان
روند کاهشی شاخص جهانی گرسنگی در ایران، از سال ۲۰۰۰ تا ۲۰۱۸م ایران در زمرۀ کشورهای پایین شاخص جهانی گرسنگی منبع: گزارش شاخص جهانی گرسنگی در سال ۲۰۱۸ م.
منبع: گزارش شاخص جهانی گرسنگی در سال ۲۰۱۸م
کاهش مرگ ومیر بر اثر سوء تغذیه در ایران و مقدار پایین تر آن نسبت به کل دنیا، آمریکا و ترکیه.
نرخ مرگ ومیر بر اثر سوء تغذیۀ ناشی از فقر پروتئین، از سال ۱۹۹۰ تا ۲۰۱۶ م. (منبع: موسسۀ جهانی آمار و ارزیابی سلامت)
آموزش مناسب
۱. رشد ۵/۱ برابری نرخ تحصیالت ابتدایی در ایران
نرخ ۹۹.۲ درصدی تحصیالت ابتدایی در ایران، از سال ۱۹۷۱ تا ۲۰۱۴ م. (منبع: بانک جهانی)
۲. رشد ۲ برابری آموزش متوسطه در ایران
نرخ ۸۸.۴ درصدی تحصیالت متوسطه در ایران، از سال ۱۹۷۰ تا ۲۰۱۴ م. (منبع: بانک جهانی)
۳. رشد ۱۰ برابری فارغ التحصیالن دانشگاهی ایران و مقایسۀ آن با دیگر کشورهای دنیا.
نرخ فارغ ِ التحصیلان دانشگاهی ایران در مقایسه با تعدادی از کشورهای دنیا از سال ۱۹۷۰ تا ۲۰۱۰ م. (منبع: بانک جهانی)
بهداشت
۱. افزایش شاخص امید به زندگی از ۵۰ سال به ۷۵ سال
امید به زندگی یک شاخص آماری است که پیشبینی میکند متوسط ِ طول عمر در یک جامعه چه خواهد بود یا به عبارت دیگر هر عضوی از آن جامعه چند سال میتواند توقع حیات داشته باشد. هرچه شاخص های بهداشتی و نیز درمانی بهبود یابد، امید به زندگی افزایش خواهد یافت.
نمودار تغییرات نرخ امید به زندگی در ایران، از سال ۱۹۶۰ تا ۲۰۱۷ م. (منبع: بانک جهانی.)
۲. کاهش مرگ ومیر کودکان از ۱۲۰ فوت به ۱۵ فوت در هر ۱۰۰۰ نفر
میزان مرگ ومیر کودکان زیر ۵ سال در ایران در جامعۀ آماری ۱۰۰۰ نفری (منبع: بانک جهانی.)
۳. کاهش نرخ خودکشی
نمودار آمار خودکشی در ایران و آمریکا و متوسط جهانی، از سال ۱۹۹۰ تا ۲۰۱۶ م. (منبع: مؤسسۀ جهانی آمار و ارزیابی سلامت.)
۴. کاهش سکته مغزی
نمودار مرگ و میر براثر سکتۀ مغزی در ایران و مقایسۀ آن با دنیا، از سال ۱۹۹۰ تا ۲۰۱۶ م. (منبع: مؤسسۀ جهانی آمار و ارزیابی سلامت.)
۵. افزایش شاخص کیفیت دسترسی به بهداشت و درمان ( (HAQ
روند تغییرات میزان کیفیت دسترسی به بهداشت و درمان در ایران (HAQ) از سال ۱۹۹۰ تا ۲۰۱۶ م (منبع: مؤسسۀ جهانی آمار و ارزیابی سلامت.)
۶. افزایش ۶ برابری تعداد پزشکان
نمودار تعداد پزشکان به ازای هر ۱۰۰۰ نفر در ایران، از سال ۱۹۶۰ تا ۲۰۱۰ م. (منبع: بانک جهانی.)
دسترسی به آب
۱. دسترسی ۹۶ درصدی مردم به آب سالم آشامیدنی در ایران
درصد افراد کشور ایران که به آب سالم دسترسی دارند، در مقایسه با متوسط جهانی، در سالهای ۱۹۹۰ تا ۲۰۱۵ م. (منبع: بانک جهانی.)
۲. دسترسی ۵۱ درصد مردم و ۳۰ درصد روستاییان به آب سالم آشامیدنی در زمان پهلوی
برخورداری از آب آشامیدنی سالم در ایران، قبل از انقلاب منبع: مؤسسۀ پاسیفیک
۳. جایگاه هفتم ایران در رتبه بندی ارزانترین آب آشامیدنی دنیا
رتبه بندی قیمت آب بر اساس گرانترین قیمت آب در کشورها
۴. عملکرد در حوزۀ آبرسانی شهری و روستایی
با استناد به آمار منتشرشده از سوی مرکز ملی آمار، در سال ۱۳۵۷ میزان تولید آب ۵/۱ میلیارد مترمکعب و تعداد انشعاب آب ۷/۲ میلیون بوده است. تعداد مشترکان آب سالم و بهداشتی در آن سال، ۷/۲ میلیون رشته بوده که تا سال ۱۳۹۵ به ۵/۱۲ میلیون رشته افزایش یافته است.
تعداد شهرهای تحت پوشش آب شهری از ۴۵ شهر در سال ۱۳۵۷ به ۱۱۱۳ شهر درحال حاضر افزایش یافته و آبرسانی به روستاها از ۱۲۰۰۰ روستا در سال ۱۳۵۷ به ۳۳۲۹۷ روستا در سال ۱۳۹۱ رسیده است.
در طول حاکمیت رژیم پهلوی، یکی از معضلات مناطق روستایی کشورمان، دسترسی نداشتن به آب سالم و بهداشتی بود؛ به طوریکه بر اساس آمارهای مرکز آمار ایران، در سال ۱۳۵۵ ،از حدود ۹/۲میلیون واحد
مسکونی روستایی، در حدود ۳/۲ میلیون یا به عبارتی ۷۹ درصد از جمعیت روستایی، فاقد تأسیسات لوله کشی لازم بوده اند.
دسترسی به برق
۱. دسترسی ۱۰۰ درصدی کل مردم به برق
دسترسی کل مردم به برق بعد از سال ۱۹۹۰، (منبع: بانک جهانی.)
۲. دسترسی ۱۰۰ درصدی روستاییان به برق درحال حاضر، در مقایسه با دسترسی ۱۶ درصدی آنان به برق در زمان پهلوی، دسترسی مردم مناطق روستایی به برق، بعد از سال ۱۹۹۰ م. (منبع: بانک جهانی.)
گزارش بانک جهانی مبنیبر دسترسی ۱۶.۲ درصدی روستاییان ایران به برق در اوایل انقلاب.
۳. جایگاه سوم ایران در رتبهبندی ارزانترین کشورهای دنیا از نظر قیمت برق.
رتبه بندی قیمت برق مصرفی در کشورهای دنیا، در سال ۲۰۱۸ م
دسترسی به سوخت
۱. توسعۀ شبکۀ گازرسانی
ضعف در خدمت رسانی به مردم در دوران پهلوی به حدی بود که فقط پنج شهر و یک روستا گازرسانی شده بود و تنها ۵۱ هزار خانوار تحت پوشش گاز طبیعی قرار داشتند. با سپری شدن ۴۰ سال از ظهور انقلاب اسلامی، هماکنون ۱۰۸۵ شهر و ۲۳۲۰۶ روستا با جمعیتی نزدیک به ۲۰ میلیون خانوار، به شبکۀ عظیم گازرسانی متصل شده اند.
۲. جایگاه دوم ایران در رتبه بندی ارزانترین کشورهای دنیا در قیمت بنزین
رتبه بندی ارزانترین کشورهای دنیا در قیمت بنزین، در سال ۲۰۱۸ م
۳. جایگاه سوم ایران در رتبه بندی ارزانترین کشورهای دنیا در قیمت گازوئیل
رتبه بندی ارزانترین کشورهای دنیا در قیمت گازوئیل، در سال ۲۰۱۸ م.
دسترسی به وسایل ارتباطی
۱. رشد بیش از ۱۶ برابری مشترکین تلفن ثابت
تعداد اشتراکهای تلفن ثابت به ازای هر ۱۰۰ نفر در سال ۱۹۷۹ م.
تعداد اشتراکهای تلفن ثابت به ازای هر ۱۰۰ نفر در سال ۲۰۱۵ م.
۲. استفادۀ ۹۰ درصدی مردم از تلفن همراه
مقایسۀ روند رشد اشتراکهای تلفن ثابت و همراه در ایران، از سال ۱۹۶۰ تا ۲۰۱۵ م. (منبع: بانک جهانی.)
۳. استفادۀ ۶۰ درصدی مردم از اینترنت
مقایسۀ رشد استفاده از اینترنت در ایران و جهان، در سال ۱۹۹۰ تا ۲۰۱۵ (منبع: بانک جهانی.)
۴. دسترسی رایگان به تلویزیون
بر اساس اطلاعات منتشر شده توسط مرکز آمار ایران، ۹۹.۶ درصد خانوارهای شهری و ۹۸.۶ درصد خانوارهای روستایی، در سال ۱۳۹۴، در خانۀ خود از تلویزیون استفاده میکردند. دسترسی رایگان به رادیو و تلویزیون در تعداد زیادی از کشورهای دنیا وجود ندارد؛ به طور مثال در کشور سوئیس، هر خانوار ثبت شده، باید سالانه ۴۱۷ یورو بابت حق اشتراک رسانه پرداخت کند.
نظرات (0)
به یوزبیت؛ خانه محتوا خوش آمدید
یوزبیت، به نویسندگان مستقل این امکان را میدهد که رایگان تولید محتوا کنند و با کمک هوش مصنوعی، محتوای خود را به صورت مؤثر به مخاطبان نمایش دهند.
سایر مقالات نویسنده
جدیدترین مقالات
درباره ما . راهنما . اطلاعیهها . آپدیتها . قوانین . ارتباط با ما
کلیه حقوق این سایت برای یوزبیت محفوظ میباشد.