پرتقال (به دری: مالته) میوه ای از خانواده نارنجی مرکبات است. درخت آن همیشه سبز و پر برگ است و ارتفاع آن تا ۱۰ متر هم می رسد.
ریشه پرتقال از جنوب غربی آسیا (هندوچین) است و یک میوه پیوندی است که در دوران باستان احتمالاً با پیوند نارنگی و دارابی پرورش داده شد. نوع ایرانی orange persane که ایتالیایی ها از قرن ۱۱ میلادی کشت آن را در جنوب اروپا رایج کردند تلخ بود و جای خود را از قرن ۱۵ میلادی به نوع شیرین تر داد که تاجران کشور پرتغال از هندوستان وارد و کشت کردند. برای همین هم در بسیاری از زبان های دنیا (یونانی، رومانیایی، ترکی، ایرانی، عربی، بلغاری، گرجی و زبان جنوب ایتالیا) امروزه هنوز لغت میوه پرتقال با کشور پرتغال تشابه اسمی دارد. البته ریشه لغت فرانسوی Orange از نارنگ (سانسکریت) آمده و هم ریشه واژه نارنج (فارسی) و واژه های مشابه در بسیاری از زبان های دیگر از جمله ارمنی، اسپانیایی، و عربی است. در بعضی زبانها هم (نظیر هلندی و آلمانی) آن را سیب چینی (بواسطه مبدأ این میوه) می خوانند. معروف ترین گونه اصلاح شده پرتقال در د نیا تامسون ناول است. بیروت، نیز یکی از معروفترین مکان های پرورش آن درجهان است که پرتقال بیروت آن نیز معروف است.
پرتقال درخت کوچکی است با برگ های سبز و گل های سفید، پوست میوهٔ آن نارنجی رنگ، کمی ناصاف و میوه آن بسته به انواع مختلف شیرین و ترش، زرد رنگ یا قرمز، و سرشار از ویتامین ث است. پرتقال یکی از قدیمی ترین میوه هایی است که بشر از آن استفاده می کرده است و در حدود ۵۰۰ سال قبل از میلاد مسیح کنفوسیوس از آن نام برده است. در حال حاضر بیشتر از ۲۰۰ نوع پرتقال در آمریکا کشت می شود. پرتقال اولیه، کوچک، تلخ و پر از هسته بوده است که در اثر تربیت مهندسی ژنتیکی و همچنین انتخاب نوع بهتر و کود کافی درشت تر و شیرین تر شده است. پرتقال انواع مختلفی دارد که برخی از آنها عبارت هستند از خونی و ماندارین
خواص پرتقال
همانطوریکه میدانیم پرتقال یکی از قدیمی ترین و پرمصرف ترین مرکبات است که بشر از آن تا کنون استفاده کرده است و خواص پرتقال بخصوص در تصفیه خون و بسیاری از بیماری ها مفید است .ویتامینC یکی از عوامل مهم مهارکننده سرطان است که پرتقال منبع این ویتامین محسوب می شود. پرتقال به جز ویتامین C سرشار از ویتامین های B، ارای آهن، کلسیم، فسفر، پتاسیم، سدیم و مس است.
تا پیش از پانزده سالگی، سرطان خون بیش از هر سرطان دیگری در کود کان رواج دارد. پژوهشگران دریافته اند کود کانی که تا دو سالگی در هفته ۴ تا ۶ بار پرتقال یا آب آن را می خورند میزان ابتلای آنان به سرطان خون در چهارده سالگی تا نصف کاهش می یابد. در شیر و یا غذای آردی آن ها یک تا سه قاشق کوچک قهوه خوری آب پرتقال اضافه کنیم تا آن ها را در مقابل ویتامین c بیمه کند و از ابتلا به بیماری اسکوربیت و راشیتیسم جلوگیری کند.
محتویات یک عدد پرتقال بزرگ:
• انرژی ۸۶ کیلو کالری
• پروتئین ۲ گرم
• هیدرات کربن ۲۲ گرم
• فیبر ۴ گرم
• ویتامین c ۹۷.۸۹ میلی گرم
• اسید فولیک ۵۵.۰۲ میکرو گرم
• پتاسیم ۳۳۳.۰۴ میلی گرم
• تیاسین ۰.۱۶ میلی گرم
مصرف پرتغال چه فوایدی دارد؟
• دانشمندان سوئدی کشف کرده اند که خورد ن پرتقال ازسرطان لوزالمعده جلوگیری می کند.
• پوست سفید پرتقال و ورقه های نازک بین قسمت های داخل پرتقال بهترین دارو برای کاهش کلسترول خون است.
• اسانس پرتقال ضد عفونت های میکربی است.
• پرتقال مقوی معده و ضد گاز معده است.
• پرتقال ضد سم، ادرار آور و نرم کننده سینه و ضد استفراغ است.
• جوشانده برگهای پرتقال برای شست وشوی ورم ها و کاهش درد مفید است.
• خورد ن پرتقال ضد اسپاسم و آرام بخش است.
• اسانس پرتقال را برای ضد عفونی کرد ن بکار می برند.
• پرتقال خون را تمیز می کند.
• پرتقال گرچه اسیدی است ولی خاصی قلیایی به بد ن می دهد و برای کسانیکه گوشت زیاد مصرف می کنند و بد نشان اسیدی شده است مفید است.
• برای استفاده بیشتر از مواد غذای پرتقال بهتر است که پوست زردرنگ آنرا بگیرید و با پوست سفید و پره های داخل آن بخورید زیرا در پوست سفید آن مواد معد نی زیادی وجود دارد که اثر اسید موجود در پرتقال را خنثی می کند.
• آب پرتقال در کود کان یک ساله سبب تسریع در آمد ن دندانها می شود.
• پرتقال کرم روده را از بین می برد و پائین آورندۀ تب است.
• ویتامین C به افزایش جذب آهن در رژیم غذایی کمک می کند. خصوصاً در افراد گیاهخوار افزایش مصرف غذاهای غنی از ویتامین C از قبیل مرکبات، برای کاهش خطر ابتلا به کمبود آهن که سبب کم خونی می شود، ضروری است.
• عدسی های چشم انسان به طور طبیعی حاوی مقادیر بالایی از ویتامین C می باشد. افرادی که کمتر از ۱۲۵ میلی گرم ویتامین C در روز مصرف می کنند، ۴ برابر بیشتر با خطر ابتلا به آب مروارید، در مقایسه با افرادی که بیش از ۵۰۰ میلی گرم در روز مصرف دارند، مواجه می باشند. بنابراین مصرف مرکبات به حفاظت از عدسی ها در برابر آب مروارید کمک می کند.
• بسته نشد ن لوله عصبی در جنین: پرتقال دارای فولات است که به همراه قرص های اسید فولیک به پیشگیری از بروز اسپینا بیفیدا (بسته نشد ن لوله عصبی) در جنین کمک می کند. لذا به مادران باردار مصرف منابع اسیدفولیک از جمله پرتقال توصیه می شود.
خواص گفته شده فقط منحصربه پرتقال رسیده می باشد و آب پرتقال موجود در فروشگاهها و سوپر مارکت ها این خواص را ندارند.
طریقۀ مصرف:
• برای برطرف کرد ن چین و چروک صورت وشادابی آن قسمت خوراکی پرتقال را روی صورت بمالید و بعد از ۱۵ دقیقه با آب بشوئید.
• له شده پوست پرتقال به عنوان مرهم برای اگزما و ناراحتی های دیگر پوستی مصرف می شود.
• هر روز دو تا سه لیتر آب پرتقال را به مرور بنوشید، مدر و نرم کننده است، خون را تصفیه می کند. سنگ کیسه صفرا را از بین می برد، اشتها آور است و مقوی معده و باد شکن و ضد اسپاسم و آرام بخش است. اسهال صفراوی را قطع می کند. ضد سم و ضد ویروس و مهار کننده سرطان است.
• آب جوشانده پوست پرتقال را بنوشید، سرماخوردگی را برطرف و برای رفع سوء هاضمه مفید است.
• مقداری از پوست پرتقال را بجوشانید و آب آن را دور بریزید و در ظرفی مقداری قند یا شکر و یک لیتر آب بریزید و پوسته ها را در آن انداخته و پس از ۲۰ دقیقه جوشانده در بشقاب ریخته تا سرد شود و قبل از صبحانه آب آن را بخورید. ضد سم و مقوی است و یبوست معده را برطرف می کند.
• هر روز پوست تازه پرتقال را به صورت بمالید، کک و مک صورت را برطرف می سازد.
• برای کم کردن وزن بدین صورت است که یک عدد پرتقال و ۳ عدد لیموترش را پوست کنده و به قطعات کوچک تقسیم کنید بعد آنرا داخل ظرفی ریخته و به آن نیم لیتر آب اضافه کنید و بمدت ۱۰ دقیقه بجوشانید . سپس سه قاشق عسل به آن اضافه کرده و مجددا بمدت ۵ دقیقه بجوشانید و آنرا صاف کنید . از این شربت ۳ فنجان در روز بنوشید . تا وزن شما بمقدار ایده آل درآید .
• گواتر را درمان می کند. هر روز پوست پرتقال را با پوست لیمو مخلوط کرده بکوبید و از خارج بر روی موضع گواتر بمالید.
• نوشیدن دم کرده شکوفه های پرتقال آشفتگی را برطرف می سازد، برای دل پیچه مفید است.مسکن و آرامبخش است.
• اگر چند دانه میخک را در پرتقال فروکنید ترکیبی می شود برای از بین برد ن بید به همین جهت در قفسه های لباس اگر چند دانه پرتقال را به همین ترتیب تهیه کنید و بگذارید.به کلی ریشهٔ بید را خواهد کند.
