
زنجفیل (از پارسی میانه سَنگیپِل، نیز در برخی متون قدیمی شنگویر) یک گیاه خوراکی، ادویه یا گیاه دارویی است که از شاخه کورکومین است و از ریشه گیاهان Zingiber officinale می باشد.
جنس زنجفیل سرده ای از تیره زنجبیلیان علفی ایستاده چند ساله با حدود ۷۰ گونه بومی آسیای جنوب شرقی است با ساقه باریک و نی مانند و برگ های سرنیزه ای سبز براق که از زمین ساقه ای غده ای می رویند؛ گل های آنها سبز مایل به زرد با لبه ای ارغوانی و لکه های کرم رنگ و گل آذین مخروطی و کوچک و سنبله ای متراکم است که در تابستان از زمین ساقه بیرون می زند.
ترکیبات شیمیایی:
اصلی ترین ترکیبات زنجفیل شامل مواد بودار سوزاننده ای هست که بیشتر اثرات اصلی آن مربوط به همین مواد می باشد.
ترکیبات اصلی و اساسی آن شامل:
• انواع قندها (از ۵۰ تا ۷۰ درصد)،
• چربی ها (از ۳ تا ۱۸ درصد)، اولئورزین (از ۴ تا ۵/۷درصد)
• ترکیبات سوزاننده (از ۱ تا ۳ درصد) می باشد.
۱ قاشق غذاخوری زنجبیل تازه (یعنی ۶ گرم) حاوی ۵ کالری، ۱ گرم کربوهیدرات و به مقدار خیلی کمی چربی، پروتئینو فیبر می باشد.
پیشینه
زنجبیل از زمان های دور به کار برده می شده و هنوز هم در پزشکی باستانی چین جایگاه باارزشی دارد. در ایران باستان نیز این گیاه با نام ژنگویر شناخته شده بود و کاربرد داشت و از ایران و کشورهای عربی به سوی غرب سفر کرد. در غرب پزشکی یونانی به نام «دیوسکوریدس» نخستین بار در سده یکم میلادی کاربرد درمانی زنجبیل را ثبت کرد، گرچه سده ها پیش از آن این گیاه عطردار از کشورهای خاور دور به اروپا صادر می شد، تا سده های میانه، به عنوان یک ماده اولیه آشپزی در اروپا کاملاً شناخته شده بود.
امروزه این گیاه در بیشتر مناطق استوایی کشت می شود. آشنایان با پزشکی هندی آیورودا از آن به عنوان داروی جهانی نام می برند؛ این امر نه تنها به خاطر خواص ضد قارچی، ضد باکتری آن است، بلکه به خاطر اثر تسکین بخش آن بر روی دستگاه گوارش هم هست، که اینها باعث شده هندیان بیش از ۲۰۰۰ سال زنجبیل را مصرف کرده اند و یکی از بهترین شفا بخش های طبیعی برای درمان بیماری های مسافرت، حالت تهوع و سرگیجه در غرب مطرح کرده و برخلاف بعضی داروهای مرسوم این بیماری ها هیچ عوارض جانبی منفی ندارد.
در پژوهشی که در دانمارک انجام شد به ۴۰ نفر از دانشجویان نیرو دریایی یک گرم پودر زنجبیل و به ۴۰ نفر دیگر مقداری دارونما داده و مشاهده شد زنجبیل به مراتب در کاهش دفعات استفراغ و از بین بردن عرق سرد مؤثر بوده. بعضی کارشناسان، زنجبیل را برای درمان تهوع صبحگاهی دوران حاملگی توصیه می کنند. البته لازم به تذکر است در این خصوص همیشه با پزشک مشورت نمایید.
زنجبیل دارای ترکیباتی همچون گینجرول است که گیرنده ۳ سروتونین در مرکز استفراغ (قسمتی در ساقه مغز) را مسدود می کند.
اقلیم مناسب کاشت زنجبیل: زنجبیل بسیار به سرما حساس است و در برابر کم آبی نیز مقاومت ندارد. زنجبیل معمولاً در جنوب هند که از باران های موسمی بهره می برد یا اقلیم های مشابه رشد مناسبی دارد.
خواص دارویی و درمانی زنجبیل: از جمله خواص زنجبیل می توان تقویت کننده حافظه، بازکننده کبد و قاطع بلغم را نام برد. همچنین رطوبات غلیظی که در روی جدار روده و معده چسبیده باشد، از بین می برد.
خواص زنجبیل: زنجبیل جزء گیاهان دارویی مهم است. خواص زنجبیل گوناگون است؛ از جمله ضد تهوع، مقوی قلب، ضد لخته شدن خون، ضد باکتری، آنتی اکسیدان، ضد سرفه، ضد سموم کبدی، ضد التهاب، ادرارآور، کاهش اسپاسم، محرک سیستم ایمنی، ضد نفخ، افزایش ترشحات روده ای معدی، پایین آورنده کلسترول خون، محرک گردش خون مغزی و محرک هضم غذا می باشد.
از زنجبیل استفاده های متنوعی می شود. از خواص زنجبیل می توان پیشگیری از: تهوع و استفراغ، کم اشتهایی، بی اشتهایی روانی، اسپاسم روده، برونشیت، مشکلات روماتیسم را نام برد. در صنعت غذایی هم به عنوان چاشنی استفاده می شود.
در مطالعات آزمایشگاهی مشخص شده است که زنجبیل دارای خاصیت ضد سرطانی می باشد. جینجرول، مهم ترین جزء تشکیل دهنده زنجبیل که مسئول ایجاد طعم و مزه در این گیاه می باشد، از رشد سلول های سرطانی مخصوصا سرطان روده بزرگ در انسان جلوگیری می کند.
زنجبیل با افزایش ترشح بزاق دهان و آنزیم های مجرای گوارشی، به هضم و جذب مواد غذایی کمک می کند.
زنجبیل با بیرون راندن مخاط خلطی از ریه ها، به درمان آسم، برونشیت و دیگر مشکلات تنفسی کمک می کند.
زنجبیل نیروبخش، مقوی معده، بادشکن و ضد رقت خون می باشد. درمان کننده یرقان است. اگر پودر آن را روی پوست بدن مالش دهند، آن را تحریک و قرمز می کند.
تقویت کننده حافظه، بازکننده کبد و قاطع بلغم است و رطوبات غلیظی که در روی جدار روده و معده چسبیده باشد، از بین می برد. زنجبیل را جهت فلج و ضعف اعصاب تجویز کرده اند.
خواص زنجبیل برای درمان اسهال ناشی از مسمومیت غذایی نیز مفید است.
تشنگی را برطرف می کند.
مخلوط زنجبیل با نبات و کندر را جهت جلوگیری از نفخ میوه های نارس تجویز کرده اند.
ضماد زنجبیل جهت گری (داءالثعلب) و فرو بردن ورم سودمند می باشد.
اگر زنجبیل را کوبیده و روی آبگوشت بپاشند، درد مفاصل را تسکین می دهد. علاوه بر این مالیدن زنجبیل خشک و آب تازه آن برای معالجه رماتیسم نافع است.
برای غدد فوق کلیه مفید بوده و ترشح هورمون کورتیزول را از این غدد زیاد می کند و بیشتر خواص زنجبیل به همین دلیل می باشد.
در چین از ریشه و ساقه زنجبیل به عنوان آفت کش برای دفع شته و هاگ های قارچ ها استفاده می شود.
با توجه به میزان متغیر اسانس زنجبیل که ارزش دارویی آن مزبوط به آن است، انواعی از زنجبیل که بالاتر از 5/1 درصد اسانس داشته باشند ارزش دارویی دارند. بنابراین در صورتی که زنجبیل کهنه باشد و یا به صورت پودر برای مدت طولانی مصرف نشود، کم کم اسانس (رایحه) آن کم شده و ارزش دارویی آن کاهش می یابد.
مانند NSAIDs ( آسپرین و ادویل )، زنجبیل فعالیت های آنزیم های کوکس را مسدود می کند و همچنین تولید مواد شیمیایی التهابی به نام لوکوترین و پروستاگلاندین، زنجبیل مانع انتشار التهاب سیتوکین از یاخته های بیگانه در مطالعات سلولی می شود زنجبیل سرم را در موضوعات انسانی کاهش می دهد.
یک جز فعال در زنجبیل، می تواند با مهار مسیر NF - kB ، ژنهای التهابی را تنظیم کند.
فرآورده های زنجبیل: فرآورده های مختلفی از زنجبیل در سراسر جهان موجود است که شامل پودر، محلول الکلی، اسانس و عصاره تازه زنجبیل است. میزان مصرف آن تا سه گرم در روز بلامانع است. البته این میزان ممکن است به صورت ۲ تا ۳ نوبت مصرف شود (مثلاً سه نوبت یک گرمی) و یا به عنوان ضد تهوع می توان یک جا از ۲ گرم آن استفاده کرد.
یک سس حیرت انگیز: زنجبیل را با روغن زیتون ، فلفل قرمز خشک شده، دارچین، میخک، برگ بو و پیاز مخلوط نماییید تا سُسی لذیذ حاصل شود.
موارد منع مصرف:
• در کودکان زیر دو سال نباید استفاده شود.
• مصرف زیاد زنجبیل موجب سوزش سردل می شود.
• افرادی که سنگ کلیه دارند، باید قبل از مصرف زنجبیل حتما با پزشک خود مشورت نمایند.
• اگر داروهای رقیق کننده خون مانند وارفارین و آسپیرین مصرف می کنید، زنجبیل نخورید.
• مصرف زیاد زنجبیل ممکن است با داروهای قلبی و دیابت تداخل نماید.
• مصرف آن در دوران بارداری و شیردهی باید در حد متعادل باشد.
• مصرف زیاد زنجبیل ممکن است باعث اختلالات سیستم عصبی مرکزی گردد.
ترکیبات زنجبیل
• زنجبیل، موثر در درمان درد
• زنجبیل به طور موثر دردهای ذهنی را کاهش می دهد، ۲ گرم زنجبیل ممکن است به طور متوسط درد ماهیچه ای ناشی از ورزش های مقاومتی و دویدن طولانی را کاهش دهد ، به خصوص اگر حداقل ۵ روز طول بکشد، زنجبیل به اندازه دیکلوفناک ( داروی درد NSAID ) برای مدیریت درد و بدون توجه به ناراحتی گوارشی تاثیر دارد.
• زنجبیل به دل درد قاعدگی کمک می کند
• زنجبیل در کاهش شدت درد موثرتر از داروی بی اثر است . به علاوه، به نظر می رسد زنجبیل به اندازه مفنامیک اسید ( داروی درد NSAID ) موثر باشد.
• زنجبیل به آرتروز کمک می کند: برخی تحقیقات نشان می دهند زنجبیل تاثیر آرتروز را بهبود می بخشد در حالی که مطالعات دیگر نشان می دهند زنجبیل تنها در طول اولین درمان موثر است بنابراین تحقیقات بیشتری برای تعیین واقعیت لازم است
• زنجبیل به آسم و آلرژی کمک می کند
• Zerumbone یک جز فعال در زنجبیل، واکنش Th1 را افزایش می دهد و به واکنش حساسیت Th2 به پروتیین سفیده تخم مرغ ( آلبومین ) در موش ها کمک می کند، زنجبیل با خنثی کردن Th2واکنش ایمنی در موش ها به آسم کمک می کند.
• زنجبیل باعث کاهش انقباض ماهیچه های تنفسی با کاهش استیل کولین می شود.
• زنجبیل به اگزما به کمک می کند
• شوگاول ، یک ترکیب یافت شده در زنجبیل است که حساسیت پوست ( اگزما ) در موش ها را از طریق مانع سیتوکین با فعال کردن مسیرNrf2 درمان می کند .
• زنجبیل روده را بهبود می بخشد
• زنجبیل پروستاگلادین را در پوشش شکم بالا می برد (هنگامی کهNSAID کاهش می یابد ) در بیماران مبتلا به آرتروز که مدت ها از مشکلات شکمی رنج می برند ازNSAID مطالعات حیوانی تایید می کند زنجبیل پوشش شکمی را با جلوگیری از رشد هلیکوباکترپیلوری از طریق کاهش ترشح اسید معده کاهش می دهد.
• زنجبیل به درمان استفراغ و حالت تهوع کمک می کند
• زنجبیل از فعالیت بیش از حد اعصاب جلوگیری و با ممانعت از عملکرد سروتونین در بخش گوارشی، حالت تهوع ، استفراغ ایجاد می کند و زنجبیل مسکنی غیر دارویی موثر برای بیماری صبحگاهی در دوران بارداری است. زنجبیل به حالت تهوع و استفراغ ناشی از عوارض جانبی شیمی درمانی کمک می کند.
• کمک شایان مصرف زنجبیل به درمان حالت تهوع و استفراغ
• زنجبیل دل درد را کاهش می دهد
• زنجبیل جریان شکمی (انقباضات دودی ) را تحریک می کند. با این حال، اثرات دقیق زنجبیل بسته به گونه های مختلف پستانداران متفاوت است، زنجبیل به سرعت معده را به درون روده کوچک در افراد سالم خالی می کند تا بتواند در مورد پرخوری یا سو هاضمه کمک کند.
• یک آزمایش تصادفی، نشان می دهد زنجبیل می تواند به علائم گوارشی افرادی کمک کند که اغلب دچار معده عصبی ( سوهاضمه ) هستند.
• زنجبیل از کبد محافظت می کند
• زنجبیل می تواند به دلیل مسمومیت کبد به بیماران سل کمک کند.
• زنجبیل از کلیه و کبد در برابر سم کادمیوم در خرگوش سمی با کادمیم محافظت می کند.
• زنجبیل از سم آلومینیوم در موش های صحرایی محافظت می کند.
• زنجبیل به بیماری بدون الکلی وکبد چرب کمک می کند
• ۱۲ هفته مصرف دو گرم زنجبیل روزانه به طور قابل توجهی چندین آنزیم کبد، سیتوکین التهابی و شاخص مقاومت انسولین را در مقایسه با داروهای دیگر کاهش می دهد.
• زنجبیل به مقابله با استرس کمک می کند: زنجبیل حاوی بسیاری از آنتی اکسیدان قوی است، شاگول Nrf2 را فعال در نتیجه در برابر استرس اکسیداتیو محافظت می کند و همچنین زنجبیل آنتی اکسیدانی موثر به عنوان بخشی از درمان ضد سل است.
زنجبیل تاثیر ضد سرطانی دارد: چندین ترکیب فعال در زنجبیل در برابر نشانه های سرطان بسیار قوی هستند.
• زنجبیل می تواند مرگ سلول های سرطانی را با استفاده از آپوپتوز تحریک کند، زنجبیل ترپنوییدها می تواند در سلول های سرطانی مخاط رحم از طریق فعال سازی آپتوپتوز القا شود
• Zerumbone، یک جز در زنجبیل، می تواند منجر به آپوپتوز سلول های سرطانی پانکراس از طریق مسیر سیگنال p53 بشود.
• زنجبیل می تواند سلول های سرطانی را با تشعشع حساس کند"
• زنجبیل می تواند مانع رشد سلول سرطانی شود.
• زنجبیل می تواند مانع رشد سلول های سرطانی کبد ( هپاتاما) و استخوان (استئوسارکوما ) شود.
• زنجبیل رگ های خونی جدید را که امکان رشد سلول های سرطانی را فراهم می کند ، متوقف می کند.
• زنجبیل مانع انتقال سلول سرطانی می شود "
• زنجبیل از متاستاز ( مهاجرت سلولی ) سلول های سرطانی سینه جلوگیری می کند.
• سلول های سرطانی توانایی رشد رگ های خونی جدیدی به نام رگ زایی را دارند. زنجبیل مانع از رگ زایی در سرطان پوست می شود.
• Zerumbone از رگ زایی با مسدود کردنNF-κB در معده، پانکراس، تخمدان و سرطان روده طبق مطالعات مبتنی بر سلول جلوگیری می کند.
• زنجبیل از دی ان ای محافظت می کند
• روغن اسانس زنجبیل برای کاهش آسیب دی ان ای از سم قارچ به نام آفلاتاکسین پیدا شده است، زنجبیل می تواند به محافظت از دی ان ای اسپرم در برابر استرس اکسیداتیو کمک و نشان می دهد می تواند به بهبود باروری در مردان کمک کند.
زنجبیل و خطرات قلبی و عروقی: زنجبیل کلسترول و تری گلیسرید را بهبود می بخشد.
• زنجبیل CRPخون، نشانه های قند خون و کلسترول، تری گلیسرید را در انسان ها بهبود می بخشد و زنجبیل می تواند با تغییر سیستم عصبی از طریق تحریک گیرنده های موسکارین و مسدود کردن کانال های کلسیم ، فشار خون را کاهش دهد.
• زنجبیل ممکن است از سخت شدن شریان ها جلوگیری کند.
• زنجبیل می تواند سلول هایی که رگ های خونی را پوشش می دهند از استرس اکسیداتیو محافظت کند، که نشان می دهد می تواند به جلوگیری از سفت شدن شریان ها کمک کند.
• زنجبیل سطح قند خون را بهبود می بخشد.
• زنجبیل گلوکز خون وHbA1c را در انسان ها کاهش می دهد.
• زنجبیل می تواند چاقی را درمان کند.
• زنجبیل یک ضد میکروب است.
• زنجبیل یک ضد ویروس، ضد میکروب و ضد قارچ موثر است. با این حال، اکثر مطالعات مبتنی بر سلول انجام شده است. مطالعات بالینی اضافی ممکن است برای تایید ایمنی و موثر زنجبیل برای درمان بیماری های عفونی لازم باشد.
• زنجبیل تازه مانع عفونت های سرماخوردگی می شود
• زنجبیل تازه ، اما خشک نشده، می تواند از ورود به سلول های انسان در مطالعه ای مبتنی بر سلول جلوگیری کند و "زنجبیل باکتری های بد را می کشد".
• عصاره متانول زنجبیل اثرات ضد باکتریایی دارد، عصاره متانول زنجبیل مانع رشد ۱۹ نوع هلیکوباکترپیلوری می شود.
• مصرف زنجبیل تازه از سرما خوردگی جلوگیری می کند
• زنجبیل یک ضد قارچ موثر است: زنجبیل یک ضد قارچ موثر در غلظت کم تر از ۱ میلی گرم در میلی لیتر است و همچنین زنجبیل مانع رشد کاندیدا آلبیکانس می شود.
نحوه و مقدار استفاده از زنجبیل:
۱ کپسول ( ۱.۲ گرم ) زنجبیل عموما به عنوان کمک گوارشی موثر است.
مصرف ۲ گرم از زنجبیل روزانه تاثیر ضد التهابی دارد.
چای زنجبیل یا عصاره آب زنجبیل می تواند به علائم سرماخوردگی و گوارش کمک کند.
آب زنجبیل ( تازه ) تنها شکل موثر زنجبیل است تا قبل ازاینکه علایم، ویروس های سرماخوردگی بدتر شود.
مصرف بالای، زنجبیل ممکن است باعث برگشت اسید و دل درد شود. در حالی که مصرف زنجبیل معمولا تا ۱۰ گرم مشکلی ندارد.
خطرات و مضرات زنجبیل :ممکن است به زنجبیل حساس باشید و واکنش به آن نشان دهید زنجبیل به نظر می رسد که اثرات جانبی چندانی نداشته باشد، اما ممکن است رفلاکس اسید در برخی افراد را بدتر کند. زنجبیل ممکن است بر لخته های خونی تاثیر بگذارد، بنابراین نباید در همان زمان داروهای کم خون مصرف شود اثرات مکمل طولانی مدت زنجبیل هنوز مشخص نشده است.
درمان بیماری ها با زنجبیل:
برای درمان تهوع، گاز معده یا سوء هاضمه روزانه ۲ تا ۴ گرم ریشه تازه یا ۱.۵ تا ۳ میلی لیتر تنتور آن را مصرف کنید.
برای جلوگیری از استفراغ، هر ۴ ساعت یک گرم پودر زنجبیل (نصف قاشق چای خوری) یا معادل آن یا روزانه سه بار دو عدد کپسول زنجبیل (یک گرم) برای مصرف توصیه می شود.
در درمان سرما خوردگی ،تب ناشی از آنفلونزا، گلودرد، گرفتگیهای ناشی از قاعدگی یا سردرد، دو قاشق غذاخوری از دم کرده زنجبیل یا چندین ورق از ساقه ریشه دار تازه آنرا بخور دهید.
برای درمان درد ورم مفاصل از آب، عصاره یا چای زنجبیل تازه به میزان روزانه ۴ گرم مصرف کنید یا روغن آنرا روی مفصل دردناک بمالید یا ریشه تازه آنرا در ضماد داغ یا گازهای ضمادی قرار دهید و روی نقاط دارای درد بگذارید.
جینجرول، مهم ترین جزء تشکیل دهنده ی زنجبیل که مسئول ایجاد طعم و مزه در این گیاه می باشد، از رشد سلول های سرطانی مخصوصا سرطان روده بزرگ در انسان جلوگیری می کند.
زنجبیل در دوره ی بارداری: در خصوص مصرف زنجبیل در دوره ی بارداری اتفاق نظری بین محققان وجود ندارد. برخی از مطالعات نشان می دهند که رابطه ای بین مصرف زنجبیل و سقط جنین وجود دارد. برخی دیگر معتقدند مصرف این ادویه باعث بروز مشکلات و عوارضی در این دوره می شود. بررسی های متعدد دیگر نشان می دهد که مصرف زنجبیل در دوره ی بارداری نه تنها مشکلی به بار نمی آورد بلکه باعث تسکین حالت تهوع نیز می شود. به همین دلیل توصیه می کنیم که شما قبل از مصرف مکمل یا خود زنجبیل با پزشکتان مشورت کنید.
نظرات (0)
به یوزبیت؛ خانه محتوا خوش آمدید
یوزبیت، به نویسندگان مستقل این امکان را میدهد که رایگان تولید محتوا کنند و با کمک هوش مصنوعی، محتوای خود را به صورت مؤثر به مخاطبان نمایش دهند.
سایر مقالات نویسنده
جدیدترین مقالات
درباره ما . راهنما . اطلاعیهها . آپدیتها . قوانین . ارتباط با ما
کلیه حقوق این سایت برای یوزبیت محفوظ میباشد.