آشنایی و هشدار درباره مخدر
ارسال شده توسط safari2021 4 سال پیش

⚠️ گزارش تخلف

مواد مخدر (Narcotic) یا سرخوش نما، نام عمومی برای انواع متنوعی از داروها، سایکو اکتیوها و ترکیبات شیمیایی طبیعی و سنتتیک است که معمولاً خاصیت تسکین دهنده و سرخوش کننده دارند و اغلب به دلیل احتمال ایجاد وابستگی به مصرف جزء مواد اعتیادآور طبقه‌بندی میشوند.

خرید و فروش، جابجایی و پنهان کردن مواد مخدر در اکثر نقاط جهان ممنوع میباشد و برای آن مجازات در نظر گرفته شده ‌است.

انواع متنوعی از مواد مخدر و اعتیادآور وجود دارند و به همین دلیل در طول زمان فرد مصرف ‌کننده ممکن است برای بدست آوردن حس سرخوشی مقدار مصرف خود را افزایش دهد یا روی به مصرف ماده مخدر قوی ‌تر بیاورد. همچنین اگر میزان وابستگی به مخدر در فردی بالا باشد احتمال سر زدن اعمال خشونت ‌آمیز برای رسیدن به مواد نیز محتمل است.

تعریف ماده مخدر

مواد مخدر ترکیبات شیمیایی هستند که مصرف آنها تغییراتی شیمیایی بر روی سیستم عصبی ایجاد میکند و باعث ایجاد لذت، تغییر هوشیاری، وابستگی میشود؛ بنابراین پتانسیل ایجاد اعتیاد و سوء مصرف در آنها وجود دارد ولی شدت آن بسته به نوع ماده و اثرش متفاوت است.

اعتیاد

اعتیاد نوعی بیماری مغزی مزمن، پیشرونده و عود کننده است که باعث میشود با وجود پی آمدهای ناگوار مصرف مواد، فرد معتاد باز هم برای به دست آوردن یا مصرف مواد مخدر خود را به هر دری بزند. اعتیاد از آن جهت بیماری محسوب میشود که مصرف مواد مخدر، ساختار مغز و نحوه فعالیت آن را تغییر میدهد. تغییراتی که بر اثر مصرف مواد مخدر در مغز انسان به وجود می آید ممکن است پایدار و بلند مدت باشد و به ایجاد رفتارهایی زیانبار در کسانی که مواد مخدر مصرف میکنند منجر شود. باید توجه داشت که اعتیاد قابل پیشگیری و درمان است ولی چنانچه اقدام مؤثری سریعاً در جهت درمان آن صورت نگیرد اثرات آن عمیق ‌تر میشود.

آثار مواد مخدر بر مغز

مهمترین محل تأثیر مواد مخدر بر سیستم عصبی و مغز است. در سیستم عصبی و مغز گیرنده هایی وجود دارد که این مواد بر آنها اثر میکنند.

مواد مخدر پس از مصرف وارد سیستم ارتباطی مغز شده و فرایند عادی ارسال، دریافت و پردازش اطلاعات از سوی سلول‌ های عصبی را مختل میکنند. ساختار شیمیائی برخی از مواد مخدر از جمله ماری جوانا و هروئین شبیه نورون‌ های فرستنده طبیعی مغز است و در نتیجه نورون ‌ها را تحریک میکند. شباهت ساختار شیمیائی این گونه مواد مخدر به نورون‌ های فرستنده طبیعی سبب میشود تا سلول‌ های گیرنده مغز فریب خورده و اجازه دهند تا مواد مخدر وارد سلول ‌های عصبی شده و آنها را تحریک کنند. گرچه ساختار شیمیائی این گونه مواد مخدر شبیه ساختار مواد شیمیائی مغز است اما سلول‌ های عصبی مغز را به طور طبیعی تحریک و فعال نمیکنند و سبب میشوند تا پیام‌ های غیرعادی در شبکه عصبی مغز جریان پیدا کنند. برخی دیگر از موادهای مخدر همچون آمفتامین و کوکائین باعث میشوند تا سلول ‌های عصبی مغز به مقدار بسیار زیادی نورون‌ های فرستنده طبیعی ایجاد کند یا از گردش عادی این مواد شیمیائی در مغز جلوگیری میکنند. ایجاد چنین اختلالی سبب میشود تا یک پیام بسیار قوی در مغز ایجاد شده و کانال ‌های ارتباطی مغز مختل شود. تفاوت میان طنین پیام طبیعی و پیامی که بر اثر مصرف این گونه مواد مخدر در مغز ایجاد میشوند شبیه تفاوت میان سخنانی است که کسی در گوش شما زمزمه کند و صدایی که با فریاد کشیدن در برابر میکروفون ایجاد میشود.

سرعت تأثیر گذاری مواد مخدر:

• خوردن: بین ۲۰ تا ۳۰ دقیقه

• تزریق کردن در رگ: بین ۱۵ تا ۳۰ ثانیه

• تزریق کردن در ماهیچه: بین ۳ تا ۵ دقیقه

• استنشاق: بین ۵ تا ۸ ثانیه

• ریختن در چشم: بین ۳ تا ۵ دقیقه

مواد مخدر را میتوان به دو گروه اصلی تقسیم ‌بندی کرد:

• سرکوب کننده: مواد مخدری که واکنشهای مغز را آهسته میکند (depressant)، مانند هروئین، تریاک، مورفین که از اثرات آنها میتوان: کم شدن سرعت تنفس و ضربان قلب - کم شدن فشار خون و خواب ‌آوری را نام برد

محرک: مواد مخدری که به سیستم عصبی بدن سرعت می‌بخشد (stimulant)، مانند کوکائین و آمفتامین که از اثرات آنها میتوان: بیشتر شدن سرعت تنفس و ضربان قلب، بیشتر شدن فشار خون، جلوگیری از خواب را که نقطه مقابل سرکوب کننده ها هستند نام برد.

انواع مواد مخدر

مت ‌آمفتامین (شیشه): مت ‌آمفتامین (MethAmphetamine) یک داروی محرک اعصاب است که جزو کلاس فنتیلامین میباشد. از جمله آثار موقت مصرف مت ‌آمفتامین بی‌ خوابی، افزایش تمرکز، کاهش خستگی و کاهش اشتها میباشد. آمفتامین ‌ها نوعی از سایکو اکتیوهای محرک هستند.

عوارض: در کوتاه مدت سبب احساس اضطراب، افسردگی و خستگی میشود، افزایش ضربان قلب و تنفس، اختلال در دید، خشکی دهان، سرگیجه و خشونت، مرگ ناگهانی و سکته قلبی شده و در دراز مدت سبب توهم، وحشت ‌زدگی، کاهش وزن، آسیب به مغز و حافظه، تشنج و مرگ میشود.

کوکائین: کوکائین (COCAINE) گرد سفید رنگی که از برگ ‌های خشک شده گیاه کوکا به‌ دست می آید. خطرات: استنشاق آن از راه بینی سبب آسیب به پره میانی بینی شده و در آن ایجاد حفره میکند. آنقدر خطرناک است که با اولین مصرف میتواند سبب سکته قلبی شود. مشکلات تنفسی، آسیب به ریه، تشنج و مرگ ناگهانی. در دراز مدت نیز سبب پارانوئید، توهم، خشونت و کاهش وزن می ‌گردد. به مغز و قلب نیز آسیب جدی می ‌رساند. کوکائین یک ماده محرک اعتیاد آور قوی است و مستقیماً بر مغز اثر می‌ گذارد. وابستگی روانی و جسمی به کوکائین حتی پس از یک بار مصرف به وجود می آید. از برگ گیاه کوکا، آلکالوئید کوکائین استخراج میشود که در پزشکی به عنوان بی ‌حس ‌کننده موضعی میتواند مورد استفاده قرار گیرد.

کراک کوکائین: کراک کوکائین نوعی ماده مخدر با منشأ کوکائین میباشد و باور بر این است که از اوائل دهه ۸۰ میلادی ابداع شده ‌است. کراک به صورت تکه های بلور است که به صورت تدخینی مصرف میشوند. در ترکیب کراک کوکائین، نمک کلرید آمونیوم و مقدار کمی آب وجود دارد. برای افزایش حجم کراک در تولید آن از بی ‌کربنات سدیم (جوش شیرین) هم استفاده میشود. کوکائینی که از فرایند تخلیص کراک بدست می آید درجه خلوص بالائی دارد

تریاک: تریاک (OPIUM) خصوصیاتی شبیه هروئین دارد. تریاک از گیاهی به نام کوکنار یا خشخاش گرفته میشود. با مصرف تریاک ابتدا نوعی خوشحالی زودگذر به شخص دست میدهد. پس از آن مرحله منفی آغاز میشود که فرد را به مصرف مجدد تریاک وامیدارد. حرکات ارادی معتاد پس از مرحله اول کند میشود و شخص نسبت به امور بی ‌تفاوت میشود. مصرف تریاک میتواند باعث مسمومیت حاد و مزمن شود.

مرفین: مرفین (MORPHINE) که از تریاک گرفته میشود و به دو صورت مایع و پودر مصرف می‌گردد که ماده‌ای خواب‌آور است و اثرات مشابه تریاک دارد. داروی مرفین یک ماده ضد درد قوی که میتواند باعث ایجاد حس سرخوشی و لذت جسمی شود و وابستگی ایجاد کند. آمپول مرفین در دردهای شدید مانند درد ناشی از سکته قلبی تزریق میشود.

هروئین: هروئین (HEROIN) از خشخاش بدست می آید، شکل تغییر یافته مرفین است. خطرات: این ماده مخدر میتواند موجب تهوع و استفراغ شود. بسیار اعتیاد آور است. استعمال بیش از حد تنفس را متوقف کرده و سبب مرگ میشود. چون با موادی همچون گچ، آرد، تالک و غیره ترکیب می ‌گردد استعمال تزریقی آن سبب ایجاد حساسیت در بدن و خارش شدید میشود. صدمه به قلب و عروق خونی، عفونت، هموروئید و سوء تغذیه، آسیب به کبد و کلیه از عوارض شایع این ماده به ‌شمار می ایند.

کراک هروئین: کراک هروئین یا هروئین فشرده نوعی ماده مخدر به صورت تکه های بلور با منشأ هروئین میباشد که در جنوب غربی آسیا متداول است.

کراک هروئین به مدت چند سال به یکی از محبوب ‌ترین ماده های مخدر ایران تبدیل شد و جای تریاک را گرفت و در افغانستان نیز رقیبی برای هروئین به ‌شمار می ‌رود. شیوهٔ مصرف کراک هروئین به دلیل امکان استفاده از سنجاق و سوزن نسبت به هروئین آسان‌ تر، اما اعتیاد آن بسیار شدیدتر است.

متادون: متادون (METHADONE)یک دارو است که به دلیل خاصیت ضد درد و ضد سرفه ای که دارد، برای ترک اعتیاد به بسیاری از مواد مخدر مانند هروئین و مورفین به کار می ‌رود.

عوارض: در دوزهای بالا سبب کما و مرگ می ‌گردد.

دزومرفین: مخدر دزومرفین که با نام کروکودیل نیز شناخته میشود یک ماده مسکن قوی با اعتیاد و عوارض جانبی بالا میباشد.

مشتقات شاه‌ دانه

• حشیش: حشیش (HASHISH) به‌ صورت تکه های جامد، از رزین گیاه شاهدانه میباشد، قهوه‌ ای یا مشکی است.

خطرات کوتاه مدت: احساس سردرگمی، اضطراب، هراس، بدگمانی، توانایی یادگیری کاهش مییابد، هماهنگی حرکات مختل میشود.

خطرات دراز مدت: پارانوئید، اسکیزوفرنی، جنون، روان ‌پریشی، افسردگی و اضطراب، استعمال آن همراه با سیگار سبب آسیب جدی به ریه ها می ‌گردد.

• ماری ‌جوانا: ماری‌جوانا (MARIJUANA OR CANNABIS) از گل گیاه شاهدانه بدست می آید. ماری ‌جوانا دارای یک ترکیب سایکو اکتیو به نام THC است. سرشاخه های گلدار گیاه شاهدانه را که حاوی مقادیر بالا THC میباشد ماری ‌جوانا می ‌نامند که این ماده در کشورمان بیشتر به اسم «گل» شناخته میشود.

عوارض: پارانوئید، سرگیجه، خشکی ملتحمه چشم، افزایش فشار خون. تی اچ ‌سی که ماده سایکو اکتیو موجود در شاه‌ دانه است اثرات مسکن، شل ‌کننده عضلات، خواب ‌آور و آنتـی بیوتیک دارد.

بنابر آمار سازمان ملل متحد در سال ۲۰۱۰ میلادی، از میان ۲۲۰ میلیون مصرف ‌کننده مواد اعتیادآور در جهان، بیش از ۱۶۰ میلیون نفر (افزون بر ۷۰ درصد) حشیش و فراورده های گیاه شاه‌ دانه هندی (کانابیس) استفاده میکنند.

توهم‌ زاها

اغلب توهم ‌زا‌ها وابستگی ایجاد نمیکنند و در دسته مخدرها قرار نمیگیرند ولی به دلیل اینکه ممکن است برای عده ‌ای اثرات خوشایند داشته باشند، احتمال اینکه مورد مصرف تفننی یا حتی اعتیاد گونه قرار گیرند وجود دارد. همچنین بیش ‌مصرفی اغلب توهم‌ زاها خطراتی را نیز میتواند داشته باشد که گاهی ممکن است سلامتی فرد را تهدید جدی کنند. ترکیبات توهم ‌زا (Hallucinogen) به ۳ گروه اصلی تقسیم ‌بندی میشوند:

• روان ‌گردآنها

• منفک کننده ها

• هذیان ‌آور‌ها

تاثیرات: تغییر و اختلال در خلق و خو، ادراک و حواس بینایی، شنوایی و احساسات، اختلال در درک زمان و مکان، در بعضی موارد همراه با ترس و وحشت، القاء حالت رؤیا. مثال: ال اس دی (LSD) و دی ام ‌تی (DMV).

اکستازی: اکستازی (Ecstasy) یکی از رایج ‌ترین داروهای مورد استفاده در پارتی ‌ها و مهمانی‌ های شبانه است. خطرات: گرما زدگی، افزایش شدید گرمای بدن که بسیار خطرناک است، فرد برای رفع تشنگی ممکن است آب فراوان بنوشد که این خود سبب رقیق شدن بیش از حد خون و از میان رفتن تعادل سدیم خون شده و سبب تورم اعضاء بدن همچون مغز و در نهایت مرگ فرد میشود، پس از یکی دو روز بعد فرد احساس افسردگی و خستگی میکند، سبب آسیب به کبد، کلیه و مغز میشود، توهم گویی، استفراغ، تشنج.

انواع گیاهان روان گردان

• خشخاش (Opium Poppy)

داروهای استخراجی: هروئین، مورفین، کدئین، تریاک..

• شاهدانه (Cannabis Sativa)

سایر ترکیبات: مواد استنشاقی و حلالها (Inhalants)

خطرات: در کوتاه مدت سبب تهوع، سرفه شدید، لکه اطراف دهان، خفگی و در دراز مدت سبب سر درد، خون‌ریزی بینی، کاهش حس بویایی، کاهش اکسیژن به مغز و آسیب به مغز، آسیب به کلیه ها، کبد و سیستم عصبی و شش‌ ها میشود.

استروئیدها (Steroidz)

خطرات: افزایش فشار خون، کلسترول بالا، بیماری کلیه و کبد، صدمه به قلب، دیابت، یرقان، افسردگی، رفتارهای خشونت ‌آمیز. در مردان: رشد سینه، تحلیل بیضه، کاهش اسپرم، نا باروری، آکنه، سکته.

اعتیاد آورترین مواد مخدر

از دیدگاه پژوهشگران مختلف، پتانسیل اعتیادآور بودن یک ماده مخدر میتواند از جنبه های مختلف مانند میزان آسیبی که وارد میکند، ارزش خیابانی ماده مخدر، مقداری از ماده مخدر که سیستم دوپامین مغز را فعال میکند و… مورد قضاوت قرار بگیرد.

هروئین: هروئین ماده مخدری است که سطح دوپامین در سیستم پاداش مغز را در آزمایش‌ های صورت گرفته روی حیوانات تا ۲۰۰ درصد افزایش میدهد. برخی از کارشناسان هروئین را اعتیاد آورترین ماده مخدر جهان میدانند و جدا از این ویژگی آن را به عنوان ماده ‌ای خطرناک نیز طبقه‌ بندی میکنند زیرا دوزی که میتواند موجب مرگ فرد شود تنها پنج برابر بیشتر از دوزی است که نشئگی را موجب میشود. هروئین به عنوان دومین ماده مخدر مضر از نظر آسیب رده ‌بندی شده ‌است.

الکل: اگرچه مصرف الکل در بسیاری از کشورهای جهان قانونی است اما یکی دیگر از اعتیاد آورترین مواد در جهان شناخته میشود. الکل آثار بسیاری روی مغز می ‌گذارد. آزمایش ‌های صورت گرفته روی حیوانات از افزایش سطح دوپامین در سیستم پاداش مغز بین ۳۶ تا ۴۰ درصد حکایت دارند و هرچه میزان مصرف الکل افزایش یابد، سطح دوپامین نیز افزایش مییابد. برخی از کارشناسان الکل را مخرب ‌ترین ماده مخدر میدانند که آسیب ‌های ناشی از مصرف آن بر بدن انسان میتواند به مرگ نیز منجر شود.

کوکائین: کوکائین به صورت مستقیم در میزان دوپامین مورد استفاده مغز برای انتقال پیام از یک نورون به نورون دیگر اختلال ایجاد میکند. در اصل، کوکائین نورون‌ ها را از غیرفعال کردن سیگنال دوپامین بازمیدارد که به فعال‌ سازی غیرطبیعی مسیرهای پاداش مغز منجر میشود. آزمایش‌ های صورت گرفته روی حیوانات نشان داده ‌اند کوکائین افزایش سطح دوپامین به میزان سه برابر بیشتر از سطح عادی را موجب میشود. کراک کوکائین کوکائین توسط کارشناسان به عنوان سومین ماده مخدر مخرب و پودر کوکائین که نشئگی خفیف را موجب میشود به عنوان پنجمین ماده مخدر مخرب رده‌ بندی شده ‌است. حدود۲۱ درصد از افرادی که کوکائین را امتحان میکنند در زندگی خود به آن اعتیاد پیدا خواهند کرد. کوکائین همانند دیگر محرک‌ های اعتیاد آور مانند متامفتامین و آمفتامین میتواند مشکل آفرین باشد.

باربیتورات ‌ها

باربیتورات ‌ها گروهی از مواد مخدر هستند که در ابتدا برای درمان اضطراب و به عنوان ماده خواب ‌آور استفاده میشدند. این مواد در پیام ‌رسانی شیمیایی مغز اختلال ایجاد میکنند و غیرفعال شدن بخش ‌های مختلف مغز را موجب میشوند. در دوزهای پایین، باربیتورات ‌ها موجب شادی و سرخوشی میشوند اما در دوزهای بالاتر میتوانند مرگبار باشند زیرا موجب قطع تنفس میشوند. اعتیاد به باربیتورات در گذشته به واسطه تجویز پزشکان و در دسترس بودن رایج بود اما این شرایط به طور قابل توجهی کاهش یافته است زیرا مواد مخدر دیگر جایگزین آن شده‌ اند.

نیکوتین

نیکوتین ماده اصلی اعتیاد آور موجود در تنباکو است. هنگامی که فردی سیگار می ‌کشد نیکوتین به سرعت توسط ریه ها جذب شده و به مغز ارسال میشود. نیکوتین ماده مخدر اعتیاد آور قدرتمندی محسوب میشود و عوارض ناشی از آن سالانه مرگ افراد بسیاری را در پی دارد. بنابر ارزیابی صورت گرفته توسط سازمان جهانی بهداشت، تنباکو تا سال ۲۰۳۰ موجب مرگ سالانه بیش از هشت میلیون نفر میشود. آزمایش ‌های صورت گرفته روی حیوانات نشان داده‌ اند نیکوتین افزایش سطح دوپامین در سیستم پاداش مغز به میزان حدود ۲۵ تا ۴۰ درصد را موجب میشود.

داروهای ترک اعتیاد

بوپرنورفین: به عنوان ضد درد، مسکن قوی و جایگزین مواد مخدر و اعتیاد آور.البته سفارش شده قرص زیر زبانی آنرا حداقل ۳۶ساعت یا حداکثر ۴۸ ساعت بعد از آخرین دوز مصرف مواد,استفاده نمایند.زیرا بخاطر ترکیبات همراه با این دارو احتمال تشدید علایم خماری و در آخر سنگ کوپ وجود دارد.

شربت تریاک: یک ماده مخدر و مسکن درد و اعتیاد آور.

متادون: داروی نگهدارنده برای مهار اعتیاد به هروئین و مواد مخدر و اعتیاد آور.

حب جدوار: داروی ترک اعتیاد، مسکن قوی و ضد درد با اثرات تقویتی بدون ایجاد وابستگی و اعتیاد.

نالوکسان: برای تشخیص و درمان مسمومیت‌ها با مواد مخدر یا کمای ناشی از آن مصرف میشود.بصورت آمپول می باشد و در سم زدایی در حالت بیهوشی و برای برطرف کردن مسمومیت دارویی موثر است.

نالتروکسان: به عنوان داروی کمکی برای درمان اعتیاد به کار می‌رود.باید توجه داشت تا زمانیکه بیمار تحت معالجه برای سم زدایی می باشد و هنوز مرفین بدنش در حده طبیعی نشده و بدن او مرفین سازی طبیعی را شروع نکرده است از مصرف قرص نالتروکسان جدا خود داری شود.