علل و درمان آفتاب سوختگی
ارسال شده توسط safari2021 4 سال پیش

⚠️ گزارش تخلف

آفتاب سوختگی نوعی التهاب پوستی است که در اثر مجاورت طولانی مدت در آفتاب یا سایر منابع پرتو ماوراء بنفش حاصل میشود. این سوختگی در اثر پرتو ماوراء بنفش موجود در نور خورشید یا دستگاه‌های برنزه کننده (سولاریوم) به‌ وجود می‌ آید.

به گزارش خبرنگار سایت پزشکان بدون مرز، از نشانه‌های آن میتوان سرخی بیش از حد پوست، دردناک شدن و گاهی ایجاد تاول را نام برد.

آفتاب سوختگی هنگامی رخ میدهد که مقدار تابش اشعه خورشید یا سایر منابع نوری حاوی پرتو ماوراء بنفش بیش از توانایی رنگدانه محافظت کننده پوست بدن یعنی ملانین باشد.

از خورشید دو نوع اشعه ماوراء بنفش ساطع می شود.

UVA که در سطوح عمیق پوست نفوذ کرده و باعث چین و چروک های زودرس میشود.

UVB که این اشعه بر لایه های سطحی تر پوست تاثیر گذاشته و آن را تغییر رنگ می دهد.

در میان دو اشعه فوق اگرچه هر دو میتوانند عاملی برای ایجاد سرطانهای پوست شوند ولی تحقیقات نشان داده است که احتمال بروز این بیماری از طریق تابش UVA خورشید بیشتر است. لازم به ذکر است که هر دوی این اشعه ها در ابر نیز نفوذ میکند.

در واقع پوست شما در روز ابری و یا حتی در اثر بازتاب اشعه خورشید از سنگ (در کوهستان)، آب (در کنار دریا) و برف نیز میتواند در معرض بدترین عوارض ناشی از تابش نور خورشید قرار گیرد. توجه داشته باشید اشعه های ماوراء بنفش نه تنها در آب به خوبی نفوذ میکنند بلکه تشدید نیز میشوند.

بنابراین افرادی که به لحاظ شغلی مجبور به حضور طولانی مدت در زیر آفتاب هستند و یا ورزشکارانی مانند اسکی بازان، کوهنوردان، شناگران (در استخرهای روباز) باید برای حفظ هرچه بیشتر پوستشان از صدمات احتمالی کوتاه مدت و دراز مدت تدابیری شخصی بیندیشند.

لازم به ذکر است کوهنوردان و اسکی بازی با هر ۳۰۰ متر صعود به طور ناگهانی به میزان ۴ درصد بیشتر در معرض شدت تابش اشعه های خورشید قرار میگیرند.

عوامل خطرساز مسمومیت با آفتاب

از جمله مواردی که فرد را مستعد مسمومیت با آفتاب میکند عبارتند از:

۱. داشتن پوست سفید و موهای قرمز

۲. استفاده از داروهایی نظیر تتراسایکلین، دیورتیکهای تیازیدی، داروهای سولفا و قرصهای پیشگیری از بارداری، ضد افسردگیها، آلبینیسم، لوپوس، پورفیری، ویتیلیگو

۳. استفاده از محصولات آرایشی، محلول، عطر یا صابونهای حاوی متیل کومارین، روغن لیمو، PABA، پسورالن، کولتار یا سالیسیلیک‌ اسید.

عواملی که حساسیت شخص را نسبت به آفتاب ‌سوختگی افزایش میدهد عبارتند از:

۱. در معرض آفتاب قرار گرفتن در ساعت اوج آفتاب (۱۰ صبح تا ۴ بعدازظهر) خصوصآ در نوزادان و کودکان که نسبت به بزرگسالان پوست حساس‌تری دارند.

۲. روشنی پوست: افراد با پوستهای روشن با احتمال بیشتری نسبت به افراد با پوست تیره ‌تر دچار آفتاب ‌سوختگی میشوند.

۳. استفاده از برخی داروها از جمله بعضی از آنتی بیوتیکها و قرصهای ضد بارداری.

استفاده از روش های برنزه‌ کردن

آفتاب سوختگى به معناى سوختن پوست به علت در معرض قرارگيرى به نور خورشيد يا ساير منابع اشعه ماوراى بنفش است. آفتاب سوختگى هنگامى رخ میدهد که مقدار تابش اشعه خورشيد يا ساير منابع نورى حاوى اشعه ماوراء بنفش بيش از توانايى رنگدانه محافظت کننده پوست بدن يعنى ملانين باشد.

کارکردهای پوست

آفتاب سوختگى شديد به همان اندازه سوختگى حرارتى وخيم است و ممکن است همان اثرات عمومى مانند تاول زدن، ورم و تب را داشته باشد. بنابراين نبايد آفتاب سوختگى را بى‌اهميت انگاشت.

عوامل خطرساز برای آفتاب ‌سوختگی

هرسال بسيارى از افراد در نتيجه قرار گرفتن در معرض نور شديد خورشيد فوت میکنند و ميليون ها نفر دچار آفتاب‌ سوختگى میشوند.

آفتاب‌ سوختگى برخلاف سوختگى حرارتى فوراً تظاهر نمیکند.

بنابراين هنگامى که دردناکى و قرمزى پوست شروع میشود، آسيب پوستى از قبل رخ داده است. درد در ۶ تا ۴۸ ساعت ابتدايى پس از قرار گرفتن در معرض آفتاب شديد بيشترين شدت را دارد. در موارد شديد ممکن است پوست تاول بزند. تورم پوست، به خصوص پاها شايع است.

سمومى در بدن به علت آفتاب سوختگى آزاد مى‌شوند و باعث ایجاد تب به صورت يک علامت معمول میشوند. پوسته ريزى معمولاً سه تا هشت روز پس از قرارگرفتن در معرض آفتاب شديد رخ میدهد.

عواقب درازمدت سالهاى متوالى قرار گرفتن در معرض نور تند خورشيد نیز مهم هستند.

به گزارش خبرنگار سایت پزشکان بدون مرز، يک بار آفتاب سوختگى همراه با تاول زدن پوست احتمال سرطان سلولهاى رنگى پوست (ملانوسيتها) را که ملانوم ناميده میشود دو برابر میکند. قرار گرفتن مداوم در معرض نور خورشيد باعث پيرى زودرس پوست و ايجاد چين و چروک در آن میشود. لکه هاى پيرى (lentigo) نتيجه تابش نور خورشيد به پوست هستند.

سرطان پوست (چه از نوع سلول پايه اى و چه از نوع سلول فلسى) مستقيماً با ميزان قرار گرفتن در معرض آفتاب (که بر حسب دو عامل رنگدانه هاى پوست و ساعات زير آفتاب بودن معين مىشود) ارتباط دارد.

نهايتاً در معرض قرارگيرى به نور خورشيد و صدمه ناشى از اشعه ماوراء بنفش در ايجاد آب مرواريد دخيل دانسته شده است. کرمهاى ضد آفتاب بسيار موثرى براى محافظت در برابر اشعه هاى ماوراء بنفش A و B به ترتيب اشعه ماوراء بنفش داراى طول موج بلند و کوتاه)، که اجزاى نور خورشيد هستند، مسئول سوختن و تغييرات سرطانى در پوست هستند.

کرمهاى ضد آفتاب، لباسهاى پوشاننده و عينک هاى آفتابى ضد اشعه ماوراء بنفش، همگى براى پيشگيرى از قرار گرفتن در برابر نور خورشيد توصيه میشوند.

استفاده از کرم ضد آفتاب داراى فاکتور محافظتى نور خورشيد (SPF) بالا توصيه میشود. اعداد بالاتر SPF بيانگر قدرت محافظت بيشتر کرم است. متاسفانه راهى براى“ برنزه شدن بى خطر” در آفتاب وجود ندارد.

آفتاب می تواند تاثیرات فراوانی روی پوست شما داشته باشد، از آفتاب سوختگی های خیلی ساده که مثلا به خاطر این است که یک روز تعطیل را در هوای آزاد گذرانده اید و در اثرماندن زیاد در معرض تابش نور خورشید پوست صورت تان به سوزش افتاده است تا مشکلات شدیدی که در اثر آفتاب گرفتن زیاد به وجود آمده است. اگر شما روش صحیح برخورد با هرکدام را بدانید مسلما خیلی راحت تر و سریع تر می توانید از آن آسیب ها رهایی یابید.

چرا پوست تغییر رنگ می دهد؟

این روزها بین جو ان ها افراد بسیاری هستند که دوست دارند پوست شان را برنزه کنند چون اعتقاد دارند زیباتر میشوند ولی آیا میدانید این رنگ طلایی و قهوه ای پوست که در اثر تاثیر آفتاب به وجود می آید به دلیل صدمه دیدن اپیدرم یعنی لایه بیرونی پوست شماست. در واقع سلول های ملانوسیت بدن رنگدانه ملانین به رنگ قهوه ای ترشح میکنند که با افزایش تابش اشعه ماورای بنفش، ترشح ملانین نیز افزایش می یابد. هر چه رنگ قهوه ای توسط سلول های ملانوسیت بیشتر ساخته شود تیرگی پوست بیشتر میشود، اما متاسفانه قرار گرفتن در معرض اشعه های فرابنفش خورشید باعث میشود پوست زودتر پیر شود و احتمال ابتلا به سرطان پوست را نیز افزایش میدهد. برای کاهش این اثرات میتوانید هنگام قرارگرفتن زیر نورآفتاب از یک ضدآفتاب با spf بالای ۳۰ استفاده کنید.

• کـــرم هــای مناســب آفتاب سوختگی

آفتاب سوختگی به دلیل آسیب دیدن پوست از اشعه های فرابنفش خورشید به وجود می آید. بیشتر آفتاب سوختگی ها باعث میشوند که پوست قرمز شده و هنگام دست زدن به آن داغ و کمی درد داشته باشد. در سوختگی نوع اول فقط لایه بیرونی و سطحی پوست آسیب میبیند. معمولا این آفتاب سوختگی چند ساعت بعد از قرار گرفتن در معرض آفتاب خود را نشان میدهد و ممکن است بهبود آن از چند روز تا چند هفته طول بکشد. تماس ۱۵ تا ۳۰ دقیقه ای یک پوست حساس با آفتاب میتواند ایجاد آفتاب سوختگی کند. برای آرام شدن میتوانید از مسکن هایی چون آسپیرین و ایبوبروفن استفاده کنید، همچنین کمپرس سرد نیز میتواند موثر باشد. از دیگر راه ها برای کم کردن درد و احساس ناراحتی استفاده از ژل آلوورا و کرم های مرطوب کننده است.

 البته باید بدانید، تماس بیش ازحد در مدت کوتاه مثل استفاده از دستگاه های برنز کننده نیز باعث ایجاد آفتاب سوختگی میشود.

• برای چه نوع آفتاب سوختگی باید به پزشک مراجعه کنید؟

آفتاب میتواند سوختگیهای شدیدتری را نیز روی پوست شما ایجاد کند؛ یعنی سوختگی نوع دوم که در آن لایه های عمیق تر پوست و بعضی از عصب ها آسیب میبینند. معمولا این نوع سوختگی دردناکتر است و مدت زمان بیشتری طول میکشد تا پوست بهبود یابد. از علائم آن میتوان به قرمزی، تورم، باد کردن و تاول اشاره کرد. اگر روی پوست تان تاول به وجود آمده است تاول ها را نترکانید زیرا تاول ها برای محافظت از لایه های زیرین پوست تشکیل میشوند و ترکاندن آن ها ممکن است به عفونت بی انجامد. اگر تاول خود به خود باز شد به آرامی پوست مرده را از روی آن بردارید و یک پماد آنتی بیوتیک در محل آن قرار دهید و بعد یک گاز خشک روی تاول قرار داده شود، پانسمان خشک میتواند از عفونت جلوگیری کند. در این موارد که پوست تاول میزند بهتر است به پزشک مراجعه کنید.

• چگونه از پیری ناشی از آفتاب جلوگیری کنید؟

وقتی پوست مقابل اشعه های مضر خورشید قرار میگیرد بسیار زودتر آثار پیری و چروکها روی آن ظاهر میشود. جالب است بدانید، بیش از ۸۰ درصد نشانه های پیری پوست در بزرگسالی به دلیل نور آفتابهایی است که قبل از ۱۸ سالگی روی پوست شما اثر گذاشته اند بنابراین بسیار ضروری است که برای کودکان از همان سنین کودکی ضد آفتاب استفاده کنید چون در طول زمان اشعه های فرابنفش خورشید به بخشی از پوست به نام الاستین آسیب میزنند. وقتی این الاستینها کاهش مییابند درنتیجه پوست شروع میکند به شل شدن، کش آمدن و توانایی خود را برای برگشتن به حالت طبیعی بعد از این شل شدن از دست میدهد.

• جدی ترین عارضه ناشی از آفتاب چیست؟

گاهی بر اثر آفتاب زیاد روی پوست، لکهایی کوچک قرمز یا قهوه ای یا حتی رنگ پوست به وجود می آید (پوست در این ناحیه شاخدار و زبر است) و بیشتر در سر و گردن و دستها و... مشاهده میشود و در واقع یک عارضه پیش سرطانی است. این نوع لکها که کراتوزیز نامیده میشوند معمولا بعد از ۴۰ سالگی به وجود می آیند البته گاهی در افراد جوانتر نیز مشاهده میشوند. افرادی با پوست روشن، موهایی روشن یا قرمزگون و چشمان آبی و سبز بیشتر از همه در معرض خطر هستند، توصیه میشود با دیدن این عارضه حتما سریعا به پزشک مراجعه کنید.

• بهترین روش برای التیام آفتاب سوختگی:

 یک پیشنهاد خوب برای التیام آفتاب سوختگی، حمام آب سرد است؛ این حمام هم میتواند به صورت دوش آب ولرم رو به سرد استفاده باشد یا آنکه وان حمام را از آب ولرم متمایل به سرد پر کرده و ۱۵ تا ۲۰ دقیقه در آن بخوابید و در همین حین به ناحیه صورت هم مرتب آب بپاشید البته هنگام خشک کردن مراقب باشید حوله را با شدت روی پوست خود نمالید.

برای تسکین بیشتر هم میتوانید: مقداری جوش شیرین (۲ قاشق غذاخوری) یا یک فنجان سرکه سیب را در آب ولرم موجود در وان یا حتی لگن بزرگ ریخته و پوست آفتاب سوخته را در محلول آب و جوش شیرین به مدت ۱۵ دقیقه قرار دهید.

 اب زیاد باعث تغییر رنگ غیرطبیعی و فعالیت غیرنرمال رنگدانه های پوستی میشود. به این معنا که بعضی از قسمتهای پوست تیره تر به نظر میرسند و بعضی قسمتها، رنگی روشنتر خواهند داشت و به عبارتی پوست ۲ رنگ میشود.

• لک های بزرگ ناشی از آفتاب را چه کنید؟

ملاسما به عنوان لکهای بزرگ قهوه ای شناخته میشود که روی چانه، بینی، پیشانی و گونه به وجود می آید. از آنجایی که بیشتراوقات شروع و واضح شدن این لکه ها در دوران بارداری است به لکهای دوران بارداری هم معروف است و ممکن است بعد از بارداری از بین بروند. از نظر اندازه این لکها به شکل و اندازه یک اثر انگشت تا لکهای بزرگ و وسیعتر دیده میشوند، البته مردان نیز میتوانند این لکها را داشته باشند.

خوشبختانه ملاسما به راحتی با بعضی از کرمها از بین میرود. در این میان مجموعه داروهای مالیدنی به پوست از خانواده هیدروکینون که داخل پوست نفوذ کرده و موجب متوقف شدن روند رنگدانه سازی میشوند، مهمترین اقدام درمانی است (البته مصرف این کرمها در دوران بارداری و شیردهی ممنوع است) اگر شما هم ملاسما دارید حتما همیشه از ضد آفتاب استفاده کنید، چون آفتاب این لکها را بدتر میکند و حتی گاهی عامل اصلی به وجود آمدن آنهاست.

• می توان لک های پیری را در خانه درمان کرد؟

علت اصلی لکهایی که به عنوان لکهای پیری می شناسیم واقعا پیری نیست، تنها این لکهای کوچک قهوه ای یا خاکستری با افزایش سن بدتر میشوند. لکهای پیری نتیجه قرار گرفتن در معرض نور آفتاب هستند و به همین دلیل است که این لکها در مناطقی که بیشتر در معرض آفتاب هستند بسیار دیده میشود مثل دستها، صورت و... کرمهای روشن کننده، لایه بردارهای اسید میوه و هر درمانی که پوست را روشن کند، میتواند در کاهش این لکها موثر واقع شود. این لکهای پیری هیچ ضرری ندارند ولی اگر در بعضی موارد شدت گرفتند و باعث به وجود آمدن وضعیتهای جدی پوستی مثل ملانوما (تومرهای سیاه رنگ عمیق در پوست) شدند بهتر است حتما با یک پزشک مشورت کنید.

• چگونه از آسیب های آفتاب در امان باشید؟

۱. از ظهر تا ۳ بعد از ظهر از آفتاب دوری کنید.

۲. برای فعالیت در زمان ابتلا به این بیماری خارج از منزل از کرم ضد آفتاب استفاده کنید. محصولاتی که قدرت محافظت کنندگی آن ها ۱۵ یا بیشتر است، محافظت تقریبا کامل ایجاد میکنند. کرمهایی که قدرت محافظتی کمتری دارند، محافظت نسبی ایجاد کرده و باعث تیره شدن خفیف پوست میشوند. برخی از این کرمها در برابر آب و تعریق، مقاوم هستند ولی باید پس از شنا یا مواجهه طولانی مدت دوباره از آنها استفاده کنید. روغن معدنی یا کره کاکائویی، باعث محافظت در برابر آفتاب نمیشوند. ضد آفتاب را هر ۲ تا ۳ ساعت تمدید کنید.

۳. برای حداکثر محافظت، از یک داروی محافظت کننده فیزیکی مثل پماد اکسید روی استفاده کنید. پس از شنا و در مواجهه های متعدد، دوباره از آن استفاده کنید. استفاده از کرمهای محافظت کننده به ویژه در نواحی حساستر به سوختگی، مثل پوست بینی، گوشها، پشت ساقها و پشت گردن مفید هستند.

۴. اگر به ندرت دچار سوختگی میشوید، از یک کرم ضد آفتاب استفاده کنید که باعث تیره شدن پست نشود و حداقل محافظت را ایجاد کند.

۵. از لباسهایی به رنگ خنثی مثل خرمایی استفاده کنید. از رنگهای روشن و سفید بپرهیزید زیرا آفتاب را روی صورتتان منعکس میکنند.

۶. اگر اصرار بر آفتاب گرفتن دارید، مواجهۀ خود را با آفتاب در روز اول به ۵ تا۱۰ دقیقه در هر طرف بدن محدود کنید و هر روز ۵ دقیقه به این زمان اضافه کنید.