
شاید برای شما هم پیش آمده باشد که برای دریافت خسارت به شرکت بیمه مراجعه کرده و با مبلغی کمتر از آنچه انتظار داشته اید مواجه شده باشید، و یا هنگام استفاده از بیمه درمان خود، بخشی از هزینهها را شخصا پرداخت کردهاید! به این بخش از هزینههای درمان و یا بخشی از خسارت که بیمهگذار پرداخت میکند در اصطلاع فرانشیز بیمه می گویند.
فرانشیز تلفظ فرانسوی franchise می باشد. به این کلمه در انگلیسی فرانچایز گفته میشود و ریشه لاتین این واژه به معنی معافیت و اغماض است. در صنعت بیمه و در روابط بین بیمهگر و بیمهگزار با معنی متفاوتی به کار میرود و در واقع آن بخش از خسارت است که شرکت بیمه آن را پرداخت نمیکند.
اصطلاح فرانشیز در بیمه:
در بیمه با هیچ یک از معانی لغوی این کلمه سروکار نخواهیم داشت. کلمه فرانشیز در عرف بیمه به معنای آن بخش از خسارت است که بیمهگذار پرداخت میکند و به آن سهم بیمهگذار و خودپرداخت هم گفته می شود.
یا به عبارت دیگر: به آن بخش از هر خسارت که به عهده بیمهگذار است و مقدار آن در بیمهنامه مشخص میشود فرانشیز بیمه می گویند.
انواع فرانشیز بیمه
در این بخش با مثالهایی ساده به معرفی و توضیح انواع فرانشیز بیمه میپردازیم:
فرانشیز به صورت رقمی معین و ثابت
فرانشیز در بیشتر مواقع به صورت رقمی معین و ثابت است که در بیمهنامه مشخص شده و از میزان خسارت پرداختی کسر می شود.
مثلا در یک قرارداد بیمه مبلغ یک میلیون تومان را به عنوان فرانشیز خسارت مشخص مینمایند و هنگام پرداخت خسارت این مبلغ مشخص شده از مبلغ خسارت پرداختی کسر می گردد. (معمولا با “سقف فرانشیز” مشخص میشود)
فرانشیز درصدی از مبلغ مورد بیمه
فرانشیز در بعضی مواقع درصدی از مبلغ بیمه است و در قرارداد بیمه مشخص میگردد و هر چقدر مبلغ موردبیمه بیشتر باشد فرانشیز به همان نسبت بالاتر خواهد رفت.
مثلا در یک قرارداد 100 میلیون تومانی 10 درصد قرارداد یعنی مبلغ 10 میلیون تومان را به عنوان فرانشیز مشخص مینمایند.
فرانشیز به صورت درصد ثابتی از خسارت
فرانشیز در برخی موارد دیگر به صورت درصد ثابتی از خسارت است. به این معنی که بیمهگذار بر اساس درصد معینی که در بیمهنامه به عنوان فرانشیز درج شده است در پرداخت خسارت با بیمهگر سهیم میشود و معمولا مبلغ اندکی می باشد.
مثلا در یک قرارداد میزان فرانشیز 10 درصد خسارت مشخص شده است، مبلغ خسارت در ضریب فرانشیز ضرب شده و از مبلغ خسارت کسر می شود.
خسارت 100 میلیون تومان
فرانشیز بیمه 10 درصد
میزان خسارت پرداختی توسط شرکت بیمه
90.000.000 = (100.000.000 × 10%) – 100.000.000
فرانشیز ترکیبی
در بسیاری از انواع بیمه برای محاسبه فرانشیز بیمه از ترکیب سقف خسارت (همان رقم معین و ثابت) و درصد فرانشیز استفاده میشود.
مثلا در یک بیمه تعیین میشود که فراشیز بیمه 10 درصد خسارت و یا تا سقف 100 هزار تومان است؛ هرکدام که کمتر باشد.
تعیین سقف غرامت
نوع دیگری از فرانشیز بیمه نیز وجود دارد که در آن سقف غرامت پرداختی را مشخص مینمایند و تحت هیچ شرایطی خسارت بیشتری پرداخت نمی گردد.
مثلا در یک قرارداد بیمه تعیین میشود که سقف پرداخت غرامت 500 میلیون تومان است و باقی خسارت به عهده خود بیمهگذار است؛ معمولا در مواردی که ریسک بیمه بالا است از این نوع فرانشیز استفاده می گردد.
دلایل اعمال فرانشیز بیمه و توجیه اقتصادی آن
آمارها و تحقیقات نشان میدهد افراد نگران خسارتهای جزئی نیستند بلکه نگران خسارتهای میلیونی هستند که ممکن است برای خودشان و یا دیگران به وجود آید.
مثلا در تصادفات خودرو اگر خسارتهای جزئی مانند سائیدگی مختصر گلگیر و یا شکستن یک چراغ کوچک رخ دهد برای مالک خودرو نگرانی ایجاد نمینماید؛ اما خسارتهای جانی و دیه قطعا موجب نگرانی هر فردی میشود و ممکن است برای جبران خسارات اینچنینی تمام دارایی فرد از دست برود؛ با در نظر گرفتن این شرایط پرداخت فرانشیز و بخشی از خسارت برای بیمهگذار امکانپذیر است.
دلایل دیگری هم برای اعمال فرانشیز وجود دارد از جمله:
وجود فرانشیز بیمه منجر به کاهش تعهدات بیمهگر شده و متعاقبا موجب تخفیف و ارزانتر شدن حقبیمه می گردد.
در برخی مواقع وجود فرانشیز، باعث روی آوردن بیشتر بیمهگذاران به قوانین رانندگی شده و رعایت این اقدامات پیشگیرانه به نفع کل جامعه است.
در برخی بیمهها مخصوصا بیمههای درمان تکمیلی، فرانشیز مانع از مراجعات بیدلیل و وسواسگونه و مکرر بیمهشده به مراکز درمانی میشود.
وجود فرانشیز منجر به کاهش مراجعه بیمهگذاران برای دریافت خسارتهای جزئی میگردد و این امر باعث صرفهجویی در هزینههای اداریِ شرکتهای بیمه و در نتیجه کاهش حقبیمه می گردد.
بنابراین فرانشیز با اهدافی همچون کاهش و حذف خسارات جزیی، ترغیب بیمهگذاران به مراقبت از موضوع بیمه و همچنین جلوگیری از طرح دعاوی برای خسارتهای جزیی مطرح شده است.
نظرات (0)
به یوزبیت؛ خانه محتوا خوش آمدید
یوزبیت، به نویسندگان مستقل این امکان را میدهد که رایگان تولید محتوا کنند و با کمک هوش مصنوعی، محتوای خود را به صورت مؤثر به مخاطبان نمایش دهند.
سایر مقالات نویسنده
جدیدترین مقالات
درباره ما . راهنما . اطلاعیهها . آپدیتها . قوانین . ارتباط با ما
کلیه حقوق این سایت برای یوزبیت محفوظ میباشد.