آشاره به شگفتی های خلقت عظمت باری تعالی و مقام انسان در دعای جوشن کبیر دریچه هایی از نور و معرفت را برای هر انسانی باز می کند و اگر در خواندن هر فرازی از این دعا به مفاهیم عمیق آن توجه شود تردیدی در این نیست که انسان منقلب شده و در مقابل عظمت خالق سر به سجده خواهد نهاد دعای جوشن کبیر دعای معرفت نفس است تا با زدودن غبار از اینه دل بتوانیم جلوه ای از انوار ذات الهی را که در درون ما به ودیعه گذاشته است مشاهده کنیم خداوند انسان را دائم به تفکر و اندیشه فرا می خواند
توجه به مفاهیم عظیم دعای جوشن کبیر مایه شگفتی هر انسان متفکر و اندیشمندی است
جوشن کبير؛ تنفس در ميان اسماء الهي براي پرواز در بيکران رحمت رب العالمين
بار معنائي اسماء خداوند در دعاي جوشن کبير بسيار گسترده و غير قابل وصف است اما نکته مهم براي تاثير خواندن اسماء توجه دقيق به معاني اذکار در هنگام قرائت است... مستعان نام ديگري است که از صفت رحيم ناشي شده به اين معنا که چون خداوند بسيار مهربان است آفريده هايش را در وقت لزوم ياري مي رساند و او ياور هر کسي است که از وي ياري بخواهد يا نخواهد.
در شرح مضامين ادعيه وارده ماه مبارک رمضان کمتر تفسير روان و نگاه جامع و به روزي ارائه شده است. دعاي جوشن کبير که در يکي از غزوات صدر اسلام از جانب جبرئيل براي پيامبر اسلام آورده شده از جمله اين دعاها است.
در روايت معتبري در بلد الامين و مصباح کفعمي آمده که جبرئيل به پيامبر گفت: اي پيغمبر، خدا فرموده براي در امان ماندن اين دعا را بخواني که اين دعا براي امت تو نيز سودمند است و مومنين اگر در طول ماه رمضان 3 بار اين دعا را بخوانند بدن آنها بر آتش جهنم حرام خواهد شد.
همچنين گفته ميشود که مداومت بر اين دعا موجب دوري از معاصي و گناهان است. دعاي جوشن کبير مشتمل بر 1000 اسم پروردگار بوده که اسم اعظم نيز در ميان آنها مستور است.
در جوشن کبير، اسمائي مورد اشاره قرار گرفته که مضامين آن به يک عبارات خاص منحصر نمي شود. مثلاً نام "مقيم" اشاره به قدرت برپادارندگي خدا است که در برپا داشتن هر چيز از جمله بي نهايت جهاني که آن را تصور مي کنيم، توانا است. اسم عظيم نيز به بزرگي و بيکراني پروردگار اشاره دارد که پهنه مشخصي را شامل نمي شود.
قديم از ديگر اسمائي است که فلاسفه به کرات درباره آن به بحث نشسته اند. اين اسم اشاره به مفهوم ازل يا زمان بي آغاز وجود پروردگار است در اين باب اين مفهوم نهفته است که وجود رب العالمين به لحاظ قدمت به هيچ وجه قابل محاسبه نيست.
صفت حليم نيز در اين ميان از بردباري بينظير پروردگار حکايت دارد و اشاره به اين معني است که شتاب و عجله در آنچه که حضرت رب مشيتش تعلق گيرد کوچکترين جايگاهي ندارد، در عذاب کردن بسيار صبور و در خشم و اعمال قهر بسيار بردبار است.
در فراز هائي از اين دعا اسمائي چون حنان، منان، و ديان، برهان، سلطان، رضوان، غفران و مستعان وجود دارد که همگي از لطف خاص حضرت حق نسبت به بندگانش حکايت دارد.
حنان، مهر پيشگي خدا را مورد اشاره قرار داده و به اين معنا است که پروردگار با همه آفريده هايش با مهر و محبت رفتار مي کند. صفت منان يادآور مي شود که خدا از روي مهر و محبت به آفريده هاي خود نعمت عطا کرده و در ادامه اسم برهان بر اين امر تاکيد ميکند که پروردگار راهنماي سرگشتگاني است که ممکن است در ظلمت و تباهي گرفتار شده باشند.
اسم سلطان نيز سلطنت پروردگار را بر هر کليتي مورد تاکيد قرار مي دهد و اشاره اي است به اين امر که سلطنت باري تعالي فقط بر نهايت آنچه که قدرت تصوير کردن آن را داريم اعمال نمي شود، بلکه حکومت حضرت رب بر همه عالميان بدون آنکه ذره نا چيزي از قلم بيفتد اعمال مي شود.
مستعان نام ديگري است که از صفت رحيم ناشي شده به اين معنا که چون خداوند بسيار مهربان است آفريده هايش را در وقت لزوم ياري مي رساند و او ياور هر کسي است که از وي ياري بخواهد يا نخواهد.
از ديگر اسامي پروردگار در دعاي جوشن کبير مي توان به نامهاي مانع، دافع، رافع، صانع، نافع، سامع، شافع، و عاصم اشاره کرد که هريک با وزني يکسان به صفات عالي پروردگار اشاره دارد.
دافع اشاره به اين است که پرورگار قدرت دفع و دور کردن هر چيزي را دارد. رافع به قدرت پروردگار در ارتقاء جايگاه و آفريده هايش اشاره دارد به اين معنا که فقط او مي تواند موجود ذليل را رفيع کند و به عبارتي قدرت ارتقاء جايگاه موجودات فقط در اختيار خدا است.
صانع، پروردگار را سازنده و معمار کائنات مي داند، خدائي که توان ايجادش در ساختن زيبا و موزون اشياء و افراد بي نهايت است.
نافع به صفتي از پروردگار گفته مي شود که از مصدر رحيميت وي ناشي شده و تاکيدي است بر اينکه چون خدا بي نهايت مهربان است در نتيجه اين مهرباني به بندگان خود نفع و سود مي رساند. صفت سامع، نيز به اين معني اشاره دارد که پروردگار هرناله و درخواستي را مي شنود، و ستايش و کفران هيچيک از پروردگار باري تعالي پنهان نمي ماند.
راحم تاکيدي بر آن است که خدا به آفريده هايش رحم مي کند و به هيچ وجه آنها را از دايره رحمت خود منع نمي کند. عاصم به اين صفت پروردگار اشاره مي کند که او تنها نگهدارنده موجودات است. در بلاياي آسماني تنها اوست که اگر بخواهد کسي يا چيزي ر احفظ مي کند و در مصيبتها تنها اوست که اراده اش مي تواند بر حفظ و نگهداري از چيزي تعلق يابد.
در بخشهائي از دعاي جوشن کبير اسامي مرکب پروردگار مورد تاکيد قرار گرفته که اين امر به آن لحاظ است که بار معنائي اسماء پروردگار با عمق و محتواي بيشتري مورد توجه دعا کننده قرار گيرد.
در عبارت يامن له الملک و الجلال به اين نکته اشاره شده که پادشاهي پروردگار از شکوه و ابهت بيکراني برخوردار است يا من له العزه و الجمال تاکيدي است بر اينکه عزت خدا از زيبائي عجيبي برخوردار است وبه عبارتي حد نهايت عزت و جمال مختص اوست. در جمله يا من له القدره و الکمال نيز بر قدرت و کمال پروردگار تاکيد شده به اين معنا که تنها حضرت حق مي تواند موجودي را به حد نهايت کمال و رشد خود برساند.
در عبارت يا منشي السحاب الثقال که مي گويد: تنها پروردگار است که قدرت دارد ابرها را بارور نمايد تا آنها باران بر زمين فرو ريزند.
در مجموع بار معنائي اسماء خداوند در دعاي جوشن کبير بسيار گسترده و غير قابل وصف است اما نکته مهم براي تاثير خواندن اسماء توجه دقيق به معاني اذکار در هنگام قرائت است.
توجه دقيق و فارغ از لقلقه زبان به اسماء حضرت باري تعالي، به طرز عميقي نور معرفت را در ظاهر و باطن ذاکر راه حق پراکنده مي سازد. همچنين ذکر اسماء حضرت رب العالمين با آنکه در زمانهائي خاص بيشتر توصيه شده اما مقيد به ايام مشخص نيست بنا بر اين در همه حال با حضور قلب و فارغ از انديشه هاي دنيوي مي توان بر اين اذکار مداومت کرد.
نظرات (0)
به یوزبیت؛ خانه محتوا خوش آمدید
یوزبیت، به نویسندگان مستقل این امکان را میدهد که رایگان تولید محتوا کنند و با کمک هوش مصنوعی، محتوای خود را به صورت مؤثر به مخاطبان نمایش دهند.
مقالات مرتبط
سایر مقالات نویسنده
جدیدترین مقالات
درباره ما . راهنما . اطلاعیهها . آپدیتها . اپلیکیشن . قوانین . ارتباط با ما
کلیه حقوق این سایت برای یوزبیت محفوظ میباشد.