بسطام،خرقان(شاهرود)
ارسال شده توسط yazdan_7303 5 سال پیش

⚠️ گزارش تخلف

بسطام در6 کیلومتري و خرقان در 23 کیلومتري شمال شرقی شاهرود قرار دارند  

قدمت بسطام به 8000 سال قبل از میلاد مسیح میرسد که این تاریخ را هم از آثار یافت شده در تپه معروف سنگ چخماق در شمال بسطام تخمین

زدهاند. در گذشته این شهر دو رشته قنات داشته که آب قنات ها شیرین و گوارا بودهاند ولی قنات صادق خان که قدمتش به 500 سال میرسد از

اهمیتی بسیاري برخوردار است. سطام شهري با چنارهاي تنومند و باغهاي مصفا است که علاوه بر دیدنیهاي تاریخی، جاذبههاي طبیعی بسیاري نیز

دارد. آب و هواي بسطام در تابستان خنک و در زمستان سرد و خشک است. بسطام از یک سو با کوههاي شاهوار همسایه است که این بخش از شهر

زمستانهاي سردي دارد و از طرف دیگر با کویر طلاقی دارد که این قسمت از شهر آب و هواي کوهپایهاي و بسیار مطبوعی دارد. این شهر علاوه بر آب

و هواي مطبوعی که دارد، به دلیل اینکه زادگاه و آرامگاه یکی از عارفان بزرگ ایران به نام بایزید بسطامی است، در میان مقاصد محبوب گردشگران

عرفانی قرار گرفته است. مجموعه آرامگاه بایزید بسطامی مجموعه زیبا و وسیعی است که از دوران سلجوقیه باقی مانده است. بایزید بسطامی یکی از

بزرگ مردان عرفان است که در شرح احوالش، بزرگان و شخصیتهاي بسیاري گفته و نوشتهاند. بایزید از عارفان قرن دوم و سوم هجري بوده و پدرش

از زرتشتیان بسطام بوده که بعد به اسلام روي آورده است. گفته میشود بعد از دفن بایزید در این محل در قرن سوم هجري، تا قرن هشتم هجري هیچ

بنایی بر روي آرامگاه بنا نشده است. در قرن هشتم هجري غازان خان دستور میدهد که همزمان با بناي بقعهاي براي مزار امامزاده محمد، بقعهاي نیز

براي آرامگاه بایزید ساخته شود تا بازمانده جسد وي بدان جا منتقل شود که این انتقال به دلایل نامعلوم صورت نگرفته است. در نزدیکی مجموعه

تاریخی بسطام و در قسمت جنوبی آن مسجد جامع قرار دارد .این مسجد نیز توسط غازان خان در قرن هشتم هجري ساخته شده است. مسجد داراي

صحن مستطیل شکل روباز و دو شبستان زمستانی و تابستانی است. ضلع جنوبی صحن روباز داراي سه دهنه است که بوسیله درگاه هایی با طاقهاي

دالره تیزه دار به هم مربوط میشوند. بر ایوان مرکزي محراب گچبري زیبایی دیده میشود که داراي کتیبههاي قرآنی است. در قسمت جنوبی مجموعه

بایزید بسطامی آرامگاه یکی از فرزندان امام صادق (ع (واقع شده است. بناي اولیه این بقعه مربوط به دوران غازانخان است، ولی بنا در دوران الجایتو

تعمیر و مرمت شده است. ایوان امامزاده بلند و داراي تزئینات آجري فوق العاده زیبایی در نماي خارجی و همچنین دري از چوب مشبک ساده است. در

قسمت بالاي ایوان کتیبهاي با گچبريهاي ظریف و یک ردیف مقرنس ساده به چشم میخورد. سقف ایوان نیمگنبد است که از دو گوشواره تشکیل شده

و شامل نقاشیهایی به شکل ستارههاي شش پر است. در مجموعه آرامگاه بایزید بسطامی و در جنوب شرقی مسجد جامع بسطام برج کاشانه واقع شده

که ارتفاع آن از داخل 24 متر و از بیرون 20 متر است و شکل خارجی آن 30 ضلعی لبه دار و تا زیر گنبد ادامه پیدا میکند. در اطراف و سردر دالان

کوچکی که شبستان مسجد را به در ورودي برج متصل میسازد، آیه الکرسی و حدیثی از پیامبر گچبري شده است. فضاي داخلی برج ده ضلعی است

که برروي آنها طاق نماهاي تزیینی کم عمقی کار شده است. در قسمت بالاي برج بر دو حاشیه از آجرهاي بزرگ نوشتهاي به خط کوفی دیده میشود.

در بخش گنبد داخلی آجرچینی و بندکشی بسیار استادانه و ظریفی اجرا شده است. کی از زیباترین مدارس علمیه استان سمنان را میتوانید در بسطام

ببینید .مدرسه شاهرخیه در شرق مجموعه و به صورت دو طبقه با 28 حجره و معماري بسیار زیبایی احداث گردیده است. به دلیل اینکه این مدرسه در

دوران شاهرخ تیموري ساخته شده، به نام وي شهرت یافته است. مدرسه داراي صحن مستطیل شکلی است که داراي حجرههایی در اطراف آن

میباشد .جلوي تمام حجرهها ایوان وجود دارد که در فصل تابستان از آن براي تدریس و بحث استفاده میشده است. در طبقه دوم بین ایوانها درگاهی

وجود دارد که تمام ایوانها را به هم متصل میکند. نماي شمالی مسجد داراي سه در بلند با طاق جناغی است. در طرفین سردر، دو طاقنماي عمیق به

چشم میخورد که طاق نماي سمت چپ داراي مقرنسهاي گچی جالبی است. حمام تاریخی بسطام در ضلع جنوب شرقی مدرسهي شاهرخیه واقع شده

است. این بنا که در دوران قاجار احداث شده، همان طرح معمول حمامهاي قاجاري در آن اجرا شده است. سربینه مفصل حمام در پس دالان واقع شده

است. مهمترین آثار دیدنی قلعه نو خرقان آرامگاه شیخ ابوالحسن خرقانی، کهنه قلعه (ساسانی) ، قلعه شهر آباد (کاروانسرا - قاجار)، برج و باروي قلعه

نو (قاجار)، یخدانها (قاجار) تپه کولی می باشند. آرامگاه ابوالحسن خرقانی مربوط به سده 5 ه.ق است. مجموعه آرامگاه با توپوگرافی جالب به صورت

باغ ایرانی است و نهر آبی از کنار آن روان است و در کنار آن مکانی براي استراحت گردشگران در نظر گرفتهاند. ساختمان آرامگاه از آجر ساده و لعابدار

است. روي قبر خرقانی یک قطعه سنگ مرمر است که اشعاري بر آن حک شدهاست. در کنار این آرامگاه مسجدي بودهاست که برابر نوشته برخی از

مؤلفان داراي گنبدي مخروطی شکل و آراسته به کاشیهاي زیبا و نیز دو محراب بودهاست. هماکنون از مسجد و گنبد یاد شده فقط یکی از دو محراب

آن باقی ماندهاست که بر خلاف مسجدهاي دیگر این نواحی رو به باختر است. محراب مذکور داراي گچبريهاي زیبا و استادانه است. چندي پیش از

انقلاب اسلامی با نظر اداره کل باستانشناسی در اطراف محراب یادشده و بر پایه آن مسجدي بنا شدهاست که اکنون نیایشگاه زائران ابوالحسن خرقانی

و مورد استفاده آنها هنگام توقف در آن مکان است. این اثر در تاریخ 22 فروردین 1346 با شماره ثبت 645 بهعنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت

رسیدهاست. بسطام و خرقان روزگاري یکی از مهمترین مراکز عرفان اسلامی بوده و امروزه جزو مقاصد محبوب در میان گردشگران علاقمند به عرفان

هستند. در کتاب منتهی الارب در وصف بسطام اینگونه آمده است که: در آن شهر کسی را درد چشم و عشق عارض نشود و اگر عاشق وارد آن شهر

گردد از عشق تسلی یابد. سفر به بسطام به منظور سفر روح و جسم میتواند پیشنهاد خوبی در فصل بهار و تابستان باشد.