دره کال جنی
ارسال شده توسط yazdan_7303 5 سال پیش

⚠️ گزارش تخلف

این دره در 35 کیلومتري شمال شهرستان طبس و در اطراف روستاي ازمیغان قراردارد. براي رسیدن به کال جنی از طریق  

جاده شمالی شهر و بعد از عبور از کنار فرودگاه طبس از سمت راست یا همان شرق جاده (دو راهی استخر شاعر) از جاده اصلی خارج شده و و طی

حدود 5کیلومتر جاده خاکی به سه نخل سربریده می رسیم و آنها را رد کرده و به یک سنگچین می رسیم که دره نمایان می شود. براي ورود به دره

دو راه وجود دارد هم میتوان از کنار سنگچین وارد دره شد و هم میتوان راه را تا انتهاي جاده و تا کوه ادامه داد و از همانجا وارد دره شد. راه دوم

شیب کمتري دارد

کال اصطلاحی است که به دره یا مسیر ایجاد شده به وسیله سیلابها و جریان آب اطلاق میشود .کال جنی دره اي بسیار قدیمی در استان خراسان

جنوبی (شهر طبس) است که از دوره ساسانیان تاکنون در این مرز و بوم باقی مانده است. کال جنی یا دره جنها درهاي است که در شمال طبس و در

اطراف روستاي ازمیغان و در امتداد خروجی قناتی که در نزدیکی آن قرار دارد واقع شده است. یک دره خاموش، خنک و آبدار در دل پهنهاي داغ و

تبدار که آثار حیات در آن دستکم به دوران امپراتوري ساسانی بازمیگردد. درهاي زیبا و حیرتانگیز که بومیان قدیمی آن را دره جنها نامیدهاند و

آن را خوفانگیز و محل زندگی ارواح و جنها میدانستند. اینجا از نظر بومیان این منطقه با تمامی اراضی دیگر فرق دارد و دلیلشان هم آب روانی است

که در آن وجود دارد. حوضچه هایی با عمق 15/1متر که براي آب تنی در روزهاي گرم تابستان یک گزینه بی نقص است. نقش و نگارهاي روي دیوارههاي

بلند به ما میگویند که این دره در طول هزاران سال و در اثر فرسایش و حضور سیلاب به وجود آمده است. شاید در روزگارانی رودخانهاي خروشان از

اینجا گذر میکرده است. این دره عمیق گاهی شکل U به خود میگیرد و در جایی دیگر مانند V به نظر میرسد. بالاي سرت را که نگاه کنی تنها ذرهاي

از آسمان را در فاصله دو دیواره بلند میبینی و در جاهایی به دلیل نزدیک شدن دو دیواره به یکدیگر از این تصویر هم خبري نیست. اینجا با همه جاي

بیابانهاي اطرافش فرق میکند. اینجا آب عنصري نایاب نیست و در جايجاي آن مشاهده میشود. آبشارهاي کوچکی در اینجا هستند که محلیها به

آنها شُلَن میگویند. حوضچههایی هم تشکیل شده که تا 5/1 متر عمق دارند و جاي خوبی براي تن به آب زدن و خنک شدن در گرماي این سرزمین

است. در این محل فرسایش آب به اوج خود رسیده و نقوش و برجستگیها و خلل و فرج عجیبی را در کف رودخانه ایجاد کرده است. بعد از این منطقه

دیگر دره خشک و بیآب و علف میشود. آب به داخل قنات هدایت شده و دره بینصیب از آب. کمی دیگر در مسیر دره به راه خود ادامه میدهیم که در

دیواره دره حفراتی نگاه ما را متوجه خود میسازد. شاید در نگاه اول احساس کنیم که اینها نیز حاصل فرسایش طبیعت باشد اما با کمی کنکاش

مییابیم که اینها ساخته دست بشر است. در مورد علت پیدایش آن، دو نظریه وجود دارد. نظریه اول بیان میکند که سالیان بسیار دور، زرتشتیهاي

منطقه، براي فرار از دست سپاه اعراب، به این صخرهها پناه بردند تا بتوانند در این منطقه استتار کنند. اما نظریه دوم میگوید که این مناطق، محل

چلهنشینی زرتشیتیها بوده است. در ارتفاع دو متري از سطح زمین چاه ورودي قرار دارد که با کمک یک همراه میتوان به درون آن رفت و سپس از

این چاه که حدود هفت تا هشت متر ارتفاع دارد و بهوسیله جاي دستها و حفرات بدنه آن بالا میرویم و به تالاري برمیخوریم. در دو طرف این تالار دو

دالان قرار دارد و هر کدام شامل چندین اتاق است. همه اینها بهوسیله بشر و در دل دیواره این دره عجیب پدید آمده است. هنوز میتوان رد تیشه

معماران آن را بر در و دیوار اتاقکها مشاهده نمود. طبق نظر کارشناس سازمان میراث فرهنگی تاریخ بناي این مکان به دوره ساسانیان برمیگردد و به

نظر میرسد محل چلهنشینی یکتاپرستان بوده است. اگر مسیر دره را باز هم به سمت انتهاي دره ادامه دهیم به یک محل دیگر اینچنینی برمیخوریم

که بر اثر فرسایش سیلابهاي موسمی، چاه و محل دسترسی از پایین دره به اتاقکهاي آن از بین رفته و دسترسی به آن را از راه پایین دره غیرممکن

کرده است. در سال 1380 یک مربی صخرهنوردي از فدراسیون کوهنوردي از بالاي دره و بهوسیله ایجاد کارگاه فرود به داخل آن رفته و مشاهدات وي

حاکی از شباهت این محل با اتاقکهاي قبلی بوده است. به دلیل ساختار خاصی که این دره دارد، وقتی باد در آن می وزد، باعث تولید صداهاي عجیب و

غریب می شود و به همین دلیل این تصور به وجود می آید که موجودات دیگري در آن زندگی می کنند. کال جنی شامل یک کال اصلی و کالهاي فرعی

است. کال اصلی از نخلستان آغاز شده و به روستاي ازمیغان میرسد. آب جریان یافته در کال اصلی که سر راهش گیاهان سبز را به جرعهاي آب مهمان

میکند از چشمه ازمیغان آغاز میشود .این آب در ادامه مسیرش وارد کانالی که به قنات میرسد شده و کال را ترك میکند. شگفتیهاي بینظیر و

وجود گبرها از همین مکان آغاز میشود. وجود تونلها و خانههایی به نام خانه گبرها در دل دیوارهها که براي سکنی زرتشتیان زمان خود ساخته شده

است از دیگر جذابیتهاي این دره است. ساخت این تونلها و حفرها احتمالا به زمان ساسانیان بازمیگردد. این حفرهها و تونلها در دامنه جدارههاي

این دره قرار گرفتهاند. مسیر دسترسی به این حفرهها بسیار دشوار است. در مسیر این حفرهها تونلهایی دیده میشد که احتمالا راههاي ارتباطی آنها

با هم بوده است .نخلستانی که خودبهخود در دل این بیابان روییده است از جذابیتهایی است که نمیتوان به راحتی از کنارش گذشت. سیاري از

طبیعتشناسان معتقدند کال جنی، شکل کوچک شده گرند کنیون در یوتا، واقع در ایالات متحده است. مخصوصا این شباهت با قسمتی به نام دره

بلوجان این پارك ملی، شباهت زیادي دارد براي دیدن چنین دره اي حتما" به صورت گروهی سفر کنید حتی اگر به جن و ازمابهتران هم اعتقادي

نداشته باشید. با توجه به نوع آب و هواي منطقه طبس بیشتر فصول پاییز و زمستان و بهار براي گردشگري در منطقه طبس و بویژه این منطقه توصیه

میگردد. به این ترتیب که در زمانی که شهرهاي شمالی و غربی با سرماي و برف روبرو هستند، شما در این منطقه گرمایی مطلوب را خواهید داشت.