
کیلومتر 30 جاده شهربابک به بندر عباس سمت چپ روستاي صخره اي میمند
میمند شهر بابک روستایی صخرهاي و دستکند با چند هزار سال قدمت یادآور ایامی است که انسانها خدایان خود را بر فراز کوهها جستجو میکردند و
کوه نماد استواري، توان، پایداري و اراده شناخته میشد. این بناي دستکند باستانی، بیگمان از نخستین سکونتگاههاي بشري در ایران به شمار میرود
در رابطه با پیدایش سازههاي زیرزمینی میمند دو نظریه مطرح شده است: نخست این که مجموعه میمند در قرون هشتم و هفتم پیش از میلاد همزمان
با قوم ماد، که در غرب ایران آثار معماري صخرهاي متعددي را به یادگار گذاشتهاند، توسط گروهی از اقوام آریایی به وجود آمده است. این احتمال نیز
وجود دارد که بناهاي صخرهاي میمند ناشی از اعتقادات آیین مهرپرستی است، زیرا یکی از ارکان این آیین مبتنی بر شکست ناپذیري و جاودانگی
پدیدهها است و همین عقیده آنها را به سوي تقدیس کوهها کشانده است. معماران و حجاران میمندي نیز پیرو آیین مهرپرستی بودهاندو عقاید مربوط
به آیین خود را در معماري سکونتگاههایشان پیاده کردهاند. میمند شهر بابک احتمالاً متعلق به قرون دوم و سوم میلادي است. در زمان اشکانیان در
بخش جنوبی کرمان قبایل کوچ نشین به هر سو کوچ میکردند. این قبیلهها در دوره اشکانیان به طور کامل جا به جا نشده بودند و در اواخر دوره
اشکانیان و اوایل دوره ساسانیان نقاط خوش آب و هوا را براي سکونت انتخاب میکردند. وجود محلی موسوم به دژ میمند، با بیش از 150 اتاق مدور
سنگی با دخمههایی براي قرار دادن اموات، به این نظریه قوت میبخشد. با توجه به موقعیت این استودانها به نظر میرسد که گورستان یاد شده مربوط
به دوران ساسانیان بوده است، چرا که طبق سنت آن زمان، دخمهها در منطقهاي کوهستانی و به دور از شهر و محل سکونت ساخته شده بودند. علاوه بر
نظریههاي فوق و بر اساس سنگ نگارهها و نقوش صخرهاي موجود در این منطقه، با صحنههاي شکار که دلالت بر زندگی اهالی گذشته منطقه مینماید،
قدمت میمند به چند هزار سال پیش بر میگردد. مطالعات انجام شده بر سفالهاي کشف شده در این منطقه نیز نشان میدهند که نمونههاي یافت شده
مربوط به دورههاي مختلفی از جمله اشکانی، ساسانی، و اسلامی هستند. میمند شهر بابک به دلیل استحکام دفاعی در طول تاریخ کمتر دستخوش
تحولات کالبدي و اجتماعی شده است و بیشترین تغییر در آن مربوط به چند دهه اخیر است. آنچه مورد اهمیت است و بی شک بر نحوه شناخت میمند
اثر گذاشته ساخت مسکن با از میان برداشتن انبوهی از خاك بدون نیاز به خشت و آجر و ملات است .به همین دلیل در هر یک از اتاقها، تاقچههایی در
اندازههاي گوناگون براي جاي رختخواب، ظروف، صندوق، چراغ و ... کنده شده است. در این حالت، خانهاي به این سبک و سیاق داراي یک یا چند اتاق
و اصطبل است و «کیچه» نام دارد. یک واحد یک ورودي مشترك دارد و طویله و اتاق نشیمن در دو سوي پاگرد قرار دارند. همه کیچهها یک ساختار
ندارند و از نظر اندازه و تعداد اتاقها باهم متنفاوت هستند. جدا کردن اتاق از پستو یا پوشانیدن برخی از تاقچهها با پردهاي پارچهاي صورت میگیرد.
کلیدون در دیوار کنار درب نصب میشود، کلید را در آن قرار میدهند تا زبانه پشت در قرار گیرد. درجه حرارت این اتاقها حدود 5 درجه متفاوت از
بیرون است. بطور مثال در سال 1383 در بهمن ماه در حالی که در بیرون حرارت 10 درجه سانتیگراد بود، در درون 15 درجه و در خرداد ماه 1384 در
حالی که بیرون 24 درجه سانتیگراد بود، دماي درون کیچهها 18 درجه سانتیگراد بود. ایجاد اجاق و در زبان محلی دیدون در درون اتاق ها و سوزاندن
هیزم طی سالیان متمادي در آن موجب سیاهی رنگ سقف و بدنه اتاقها شده و برپا کردن آتش و تهیه غذا در درون اتاقها باعث شده تا بدنه داخل
اتاقها ایزولاسیون شده و باعث عمر بیشتر اتاقها شود. البته چون مدتهاست که در خیلی از اتاقها آتش افروخته نمیشود خاك سقفها به تدریج
دچار ریزش شدهاند. اندازه این اتاقها که البته از نظر هندسی منظم نیستند، متفاوت است و یک اتاق 3×4 به بلندي 1/90 تا 2/10 متر معمولی است و
بزرگترین کیچه از 90 متر مربع تجاوز نمیکند. روستاي میمند شهربابک روي هم رفته داراي 406 کیچه و 2560 اتاق است. ساکنان این روستا داراي
آداب و رسوم خاص هستند و در زبان و گویش آنها هنوز از کلمات پهلوي ساسانی استفاده میشود. روستاي 3 هزارساله میمند شهربابک تنها روستاي
تاریخی در جهان است که هنوز روابط سنتی زندگی در آن جریان دارد و میتوان تعامل انسان و طبیعت در هزاره دوم میلادي را به خوبی در آن دید.
روز شنبه 13 تیرماه سال 1394 هجري شمسی مصادف با 4 ژوئیه 2015 در سی و نهمین اجلاس میراث فرهنگی یونسکو پرونده منظر فرهنگی میمند
شهربابک مورد بررسی قرار گرفت و با کسب اکثریت آراء به عنوان نوزدهمین اثر جهانی ایران در یونسکو به ثبت رسید . مهمترین شاخصه این روستا
در مقایسه با مواردي چون دهکده کاپادوکیه (Cappadocia(ترکیه مسکونی بودن واحدهاي صخرهاي میمند است به عبارت دیگر زندگی هنوز معناي
خود را در میمند از دست نداده است. ساکنان روستاي دستکند (صخرهاي) سه هزار ساله میمند که به عنوان هفتمین منظر فرهنگی- طبیعی و تاریخی
در جهان موفق به دریافت جایزه مرکوري شده است داراي آداب و رسوم خاص بوده و هنوز روابط سنتی زندگی در آن حفظ شده و در زبان و گویش نیز
همچنان از کلمات پهلوي ساسانی استفاده میشود به نحوي که میتوان تعامل انسان و طبیعت در هزاره دوم میلادي را به خوبی در آن دید.بهار بهترین
فصل بازدید است.
نظرات (0)
به یوزبیت؛ خانه محتوا خوش آمدید
یوزبیت، به نویسندگان مستقل این امکان را میدهد که رایگان تولید محتوا کنند و با کمک هوش مصنوعی، محتوای خود را به صورت مؤثر به مخاطبان نمایش دهند.
سایر مقالات نویسنده
جدیدترین مقالات
درباره ما . راهنما . اطلاعیهها . آپدیتها . قوانین . ارتباط با ما
کلیه حقوق این سایت برای یوزبیت محفوظ میباشد.