تخت جمشید-پارسه
ارسال شده توسط yazdan_7303 5 سال پیش

⚠️ گزارش تخلف

صد جائی که در تخت جمشید در استان فارس، حدود 10کیلومتري شمال شهر مرودشت و در 57کیلومتري شیراز قرار دارد.  

نام تخت جمشید در زمان ساخت، پارسه به معناي «شهر پارسیان» است زیرا به ایالت پارس منسوب بود .یونانیان آن را »پِرسپولیس « به یونانی یعنی

«پارسهشهر» می نامیدند . واژه یونانی یادشده امروزه در بیشتر زبانهاي اروپایی بازتاب یافتهاست .در زمان ساسانیان به تخت جمشید سدستون (صد

ستون) میگفتند. در فارسی معاصر این بنا را »تخت جمشید «یا قصر شاهی جمشید پادشاه اسطورهاي ایران مینامند. تاورنیه جهانگرد فرانسوي که در

عصر صفوي چندین بار به ایران سفر کرد، از تختجمشید با نام «چهل منار» یاد میکند. صدها سال پس از حمله اسکندر و اعراب و در زمانی که یاد و

خاطره پادشاهان هخامنشی فراموش شده بود، مردمی که از نزدیکی خرابههاي پارسه عبور میکردند، تصاویر حکاکی شده تخت شاهی را میدیدند که

روي دست مردم بلند شدهاست و از آنجا که نمیتوانستند خط میخی کتیبههاي حک شده روي سنگها را بخوانند، میپنداشتند که این همان اورنگ

جمشید است که فردوسی در شاهنامه خود از آن یاد کردهاست. به همین خاطر نام این مکان را تخت جمشید نهادند .بعدها که باستانشناسان

توانستند خط میخی کتیبه را ترجمه کنند، متوجه شدند که نام اصلی آن پارسه بودهاست. در دوره اسلامی این مکان را محترم شمرده و آن را هزار

ستون و چهل منار مینامیدند و با شخصیتهایی چون سلیمان نبی و جمشید ربطش میدادند ساخت تخت جمشید در 500سال قبل از میلاد مسیح در

دامنه غربی کوه رحمت یا میترا یا مهر و در زمان داریوش بزرگ آغاز گردید و سپس توسط جانشینان وي با تغییراتی در بناي اولیه آن ادامه یافت. بر

اساس خشتنوشتههاي کشف شده در تخت جمشید در ساخت این بناي با شکوه معماران، هنرمندان، استادکاران، کارگران، زنان و مردان بیشماري

شرکت داشتند که علاوه بر دریافت حقوق از مزایاي بیمه کارگري نیز استفاده میکردند. ساخت این مجموعه بزرگ و زیبا بنا به روایتی 120 سال به طول

انجامید یکی از هنرهاي معماري در تخت جمشید این است که نسبت ارتفاع سر درها به عرض آنها و همینطور نسبت ارتفاع ستونها به فاصله بین دو

ستون نسبت طلایی است .نسبت طلایی نسبت مهمی در هندسه است که در طبیعت وجود دارد. این نشانگر هنر ایرانیان باستان در معماري است.

اولین کاوشهاي علمی در تخت جمشید توسط ارنست امیل هرتزفلد آلمانی در 1931 تحت نظر رضاشاه صورت گرفت. وي توسط مؤسسه خاورشناسی

دانشگاه شیکاگو فرستاده شده بود. یافتههاي وي هنوز در این مؤسسه نگهداري میشوند. در گذر زمان تعدادي از ستونهاي دروازه کاخ صد ستون در

تخت جمشید حوادثی مثل زلزله را پشت سر گذاشته و سر پا ماندهاند. آنها در نگاه اول یکپارچه به نظر میرسند اما در حقیقت تکهتکه هستند و روي

هم سوار شدهاند. راز پایداري آنها مقابل زمین لرزه در محل اتصال این تکههاست، جایی که دو تکه ستون به وسیله سرب مذاب به هم متصل شدهاند.

این سرب علاوه بر محکم کردن اتصال دو تکه ستون، نقش مهمی براي مقاومت سازه در مقابل زمین لرزه داشتهاست. سرب فلز چکش خوار و نرمی

است که هنگام بروز زمین لرزه از خودش واکنش نشان داده و خرد نمیشود، این همان نقشی است که در ساختمانهاي امروزي و مدرن بر عهده فنر

لاي ستونها گذاشته میشود معماران و هنرمندانی که در ساخت تخت جمشید نقش داشتند، نقشها را از سه طریق میآراستند. یکی چسباندن

فلزهاي گرانبها به صورت رویه تاج، گوشوار، طوق، یاره و نظایر آن به اصل نقش و توسط سوراخهایی که در دو طرف شی مورد نظر براي گوهرنشانی

میکندند. دوم نگاریدن و نقر کردن تزئینات اصلی لباس، تاج و کلاه با سوزن، به نحوي بسیار ظریف که نمونه آن بر درگاههاي کاخ داریوش (تچر)و

حرمسرا وجود دارد. سوم رنگآمیزي، که نمونههایی از آن در کاخ سه دري و صد ستون موجود است. براي روي هم گذاشتن سنگها ملاتی به کار برده

نمیشده، بلکه دو سطح برهم چسبیده را چنان میتراشیدهاند که صاف میشده و به خوبی روي یک دیگر سوار میگشتهاند، فقط قسمت میانی دو

سطح را زبرهتراش باقی میگذاردهاند تا هر دو سطح خوب به هم بچسبند. عمل پیوستن به چند راه انجام میگرفت، یکی قفل و جفت بود، که قسمتی از

یک تخته سنگ را برجسته ساخته و به همان نسبت یک گودي در تخته سنگ دیگر میکندند و دو سنگ را به هم میچسباندند، اما راهی که بیشتر

مورد استفاده قرار میگرفت این بود که در دو سنگ مجاور دو گودي همانند و مرتبط میکندند و آنها را با میله آهنی به هم بسته و روي آن سرب

مذاب ریخته و صیقل میدادند، این بستها به صورت دم چلچلهاي، استوانه، قلمی و سرتبري ساخته میشدند.وسعت کامل کاخهاي تخت جمشید 125

هزار متر مربع است تخت جمشید دو دروازه یکی به سمت شرق و دیگري به سمت جنوب دارد.این بنا شامل کاخهاي :آپادانا- تچر- هدیش- ملکه- ه

یا اج- سه در صد ستون- شورا و خزانه شاهنشاهی است. در سنگنگارههاي تختجمشید هیچکس را نمیتوان در حالت خضوع یا سرافکنده دید و

نمایندگان ملل نه به عنوان شکست خوردگان یا برده بلکه همه بهطور یکسان عضو جامعه بزرگ جهانی هستند و همه ملل از مادها تا هنديها،

تونسیها، آفریقاییها و یونانیان همه به صورت شخصیت مستقل و متکی به خود نقش شدهاند. در سنگ نگارهاي تختجمشید کتیبههایی است که

مربوط به دوران شاهنشاهی هخامنشیان نمیشود .عضدالدوله دیلمی در آنجا دو کتیبه به خط کوفی به یادگار گذاشته و کتیبههاي دیگري هم به عربی

و فارسی از سدههاي بعد و اشخاص تاریخی دیگر در آنجا باقیمانده که آخرین آنها مربوط به اواخر دوره قاجار است مجموعه کاخهاي تخت جمشید،

در سال (330 پیش از میلاد) به دست اسکندر مقدونی به آتش کشیده شد و تمام بناهاي آن به صورت ویرانه درآمد.این مکان تاریخی از سال 1979

یکی از آثار ثبت شده ایران در میراث جهانی یونسکو است. بناي موزه هخامنشی در تخت جمشید کهنترین بناي ایران است که مرمت شد و به موزه

اختصاص یافتهاست. پس از انقلاب 1357 ایران برخی از افراطیون تلاش کردند تا با حمله به تخت جمشید، این بناي تاریخی را تخریب کنند که با

مخالفت و ایستادگی مسئولان و مردم محلی در این کار ناکام ماندند.بهترین فصل سفر به اینجا بهار است.